Monique Berger is de lector van het nieuwe lectoraat Technologie voor Inclusief Bewegen en Sport aan de Haagse Hogeschool. Binnen het lectoraat zet zij zich in om de verschillen in beweegdeelname tussen mensen met en zonder fysieke beperking te verkleinen. Wij spraken haar over deze missie en hoe zij daarin ook mensen uit andere disciplines probeert mee te krijgen: “Hoe mooi zou het zijn als in het Zuiderpark straks een rolstoelvaardigheidsparcours ligt waar jeugd op stepjes, skates én rolstoelen gezamenlijk plezier kan maken en bewegen?”
Waarom ben je als lector van het nieuwe lectoraat Technologie voor Inclusief Bewegen en Sport aan de Haagse Hogeschool begonnen?
Ik vind het een enorm mooie uitdaging om samen met studenten en docenten van verschillende opleidingen te werken aan onderzoek en innovaties om mensen meer te laten bewegen. In dit lectoraat ligt de aandacht vooral op het stimuleren, registreren, analyseren en optimaliseren van bewegen voor mensen met een fysieke beperking. Het lectoraat is feitelijk een voortzetting van het werk wat ik als senior onderzoeker en hogeschoolhoofddocent al deed in het expertisecentrum Bewegingstechnologie en het lectoraat Revalidatie van Arend de Kloet. Jorit Meesters en ik hebben het succesvolle lectoraat revalidatie van Arend, die met pensioen is gegaan, mogen voortzetten in twee lectoraten. Jorit nam hierbij het lectoraat Revalidatie en Technologie voor zijn rekening en ik het lectoraat Technologie voor Inclusief Bewegen en Sport. Supertof natuurlijk. Doordat het deels een voortzetting is zijn er al bestaande onderzoekslijnen en projecten waar we op kunnen voortbouwen. Door het nieuwe lectoraat kunnen we ook meer projecten doen. Een deel hiervan lag al klaar. Projecten die we doen lopen uiteen van het stimuleren van mensen met een beperking tot bewegen vanuit de revalidatie tot aan het optimaliseren van bewegen voor paralympische topsporters. Het is een enorm mooie uitdaging om daar mijn steentje aan bij te dragen en collega’s en studenten te inspireren om zich in te zetten voor een samenleving waarin iedereen zo optimaal mogelijk kan bewegen.
Wat zijn je eerste indrukken van het nieuwe lectoraat?
Dat er heel veel te doen is. Zoals ik al zei liepen er al veel projecten. Een voorbeeld hiervan is wheelpower: een project waar we samen met het UMCG Groningen, de TU Delft, de VU NOC*NSF onderzoeken hoe we prestaties van rolstoelsporters kunnen verbeteren door het optimaliseren van het vermogen dat atleten leveren tijdens trainingen en wedstrijden. De kennis die we hierin opdoen willen we ook graag inzetten in de revalidatie. Het meten en registreren van bewegen voor mensen in een rolstoel of mensen die lopen met een rollator willen we hier ook aan koppelen. Daarin werken we samen met Basalt, een expertisecentrum voor medisch-specialistische revalidatiezorg die ook een deel van de financiering van dit lectoraat op zich neemt. Met hen zijn we gestart met het project Basalt in Beweging. Dit is een zesjarig onderzoeksprogramma waarin Basalt een nieuwe werkwijze en een uitdagende revalidatieomgeving creëert waarin het stimuleren van bewegen en een gezonde leefstijl tijdens én na de behandeling centraal staan. In dit onderzoeksprogramma wordt praktijkgericht en wetenschappelijk onderzoek gedaan naar vraagstukken over (verandering van) beweeggedrag, gepersonaliseerde beweeginterventies en implementatiestrategieën. De vertaling van het onderzoek naar de revalidatiepraktijk vindt plaats via implementatieonderzoek en zogenaamde ‘living labs’, waar nieuwe en bestaande interventies getest en doorontwikkeld worden.
Zo zijn er nog meer projecten waar we aan werken zoals ‘Beweegvriendelijk Zuiderpark’, het ‘beweeg- en sportloket’, de ‘mobilitheek’ en de ‘sporttechpoli ‘waarin hulpmiddelen geleend dan wel op maat gemaakt worden voor mensen met een fysieke beperking die. Zij hebben om te kunnen bewegen of sporten immers een specifiek hulpmiddel nodig. Zo kan ik nog wel even doorgaan, er zijn nog vele mooie projecten en genoeg te doen!
Welke uitdagingen voorzie je als lector voor het lectoraat TIBS?
Een van de uitdagingen is om in de onderzoeken die we doen studenten en docenten van verschillende opleidingen te laten samenwerken. Ik loop al wat langer mee in het HBO-onderzoek en het blijft een uitdaging om met veel disciplines samen te werken aan een doel. Vaak werken studenten en docenten van verschillende opleidingen achtereenvolgens aan een project. Maar ik zou het zo mooi vinden als we dat meer in gezamenlijkheid kunnen doen. Dat bijvoorbeeld een student van de opleiding verpleegkunde samen met een student bewegingstechnologie en een student industrieel productontwerpen gezamenlijk gaan werken aan een vraagstuk omtrent het stimuleren en optimaliseren van een specifieke doelgroep, bijvoorbeeld CVA-patiënten.
Ook zijn er uitdagingen als het implementeren van de bevindingen van onderzoek en innovaties in de praktijk. Hoe zorgen we voor succesvolle implementatie? Hoe krijgen we de professionals in het brede veld van zorg, revalidatie, sport en bewegen mee in alle uitdagingen die er liggen, en hoe combineren we dit met de al bestaande tijdsdruk? Uitdagingen genoeg, maar dat maakt het juist spannend en dat motiveert me.
Hoe ziet je dag eruit?
Momenteel werk ik vanuit huis en bestaat mijn dag vooral uit het overleggen via Teams met collega-onderzoekers, docenten, bedrijven, lectoren en studenten. Ik begeleid zowel onderzoekers in hun promotieonderzoek, als studenten bij hun stages en afstuderen dus daar overleg ik geregeld mee. Verder ben ik, samen met een van de onderzoekers die binnenkort gaat promoveren, op dit moment bezig met het schrijven van een subsidieaanvraag. Daarnaast ben ik samen met een communciatiemedewerker en een managementassistent bezig met het in kaart brengen van alle projecten en tekst aan te leveren voor de website.
Wat hoop je in deze functie bij te dragen aan het verkleinen van de verschillen in beweegdeelname tussen mensen met en zonder fysieke beperkingen?
Ik hoop dat de verschillen in beweegdeelname tussen mensen met en zonder fysieke beperkingen er eigenlijk straks niet meer zijn. Dat het voor mensen met een beperking net zo goed mogelijk is om te bewegen of sporten als voor iedereen. Ik hoop dat wij hier met het lectoraat een bijdrage aan kunnen leveren door middel van het verbeteren van het beweeg- en sportaanbod, verbetering van de vindbaarheid van beweeg- en sportaanbod, verbetering van beschikbaarheid van hulpmiddelen indien nodig en het optimaliseren van die hulpmiddelen (met een slecht passende fiets ga je niet fietsen dus met een slecht passende rolstoel ga je ook niet veel rijden).
Wat is jouw visie op de huidige ontwikkelingen op het gebied van inclusief bewegen en sport?
Er is steeds meer aandacht voor inclusief bewegen en sport. Zie onder andere het Nationale Sportakkoord, de aandacht voor bewegen als medicijn, het verschuiven van aandacht van zorg naar preventie en gezondheid voor iedereen. Dat is goed. Maar tegelijkertijd is er nog veel te winnen op vele vlakken, zoals bijvoorbeeld in de voorziening van sporthulpmiddelen en de mogelijkheid voor iedereen om te bewegen en sporten in publieke ruimtes en parken. Dat is een van de redenen dat we het project ‘Beweegvriendelijk Zuiderpark’ zijn gestart. We willen dat het Haagse Zuiderpark straks een park is waar iedereen met elkaar beweegt en dat de inrichting van dit park daartoe ook uitdaagt. Nu is er bijvoorbeeld een skatepark. Dat is mooi, maar het skatepark is niet geschikt om met je rolstoel op te rijden. Hoe mooi zou het zijn als daar straks een rolstoelvaardigheidsparcours ligt waar jeugd op stepjes, skates en rolstoelen gezamenlijk plezier kan maken en bewegen?
Welke sporten lopen volgens jou voorop en welke achterop op het gebied van inclusiviteit richting mensen met een fysieke beperking?
Dat vind ik een lastige. Ik weet niet zo goed of er echt specifieke sporten zijn die achter lopen. Dat denk ik niet direct. Programma’s als Grenzeloos Actief, maar ook veel andere organisaties zoals Gehandicaptensport Nederland, Uniek Sporten en Special Heroes hebben de afgelopen jaren in samenwerking met onder andere gemeenten een grote bijdrage geleverd aan de toegankelijkheid en beschikbaarheid van het beweeg- en sportaanbod voor mensen met een beperking.
Uit onderzoek van het Mulier Instituut blijkt dat bij de meeste fitnesscentra (97%) en zwemorganisaties (90%), en bij ruim de helft van de sportverenigingen (55%) mensen met een beperking sporten.
Maar we moeten wel aandacht blijven houden voor passend aanbod in de buurt, voor bereikbaarheid en toegankelijkheid van de accommodaties, voor informatievoorziening en voor de beschikbaarheid van de juiste hulpmiddelen.
Als je geen academische carrière had nagejaagd, welk beroep had je dan het liefst beoefend?
Dan was ik denk ik sportarts geworden.
Wie of wat inspireert je en waarom?
Ik heb niet echt een specifiek iets of iemand dat/die me inspireert. Verschillende mensen om mij heen inspireren mij. Mensen die eerlijk en betrouwbaar zijn. Mensen die een passie ergens voor hebben of die een mooi doel voor ogen hebben en daar dan helemaal voor gaan. Elke dag ontmoet ik wel weer mensen die mij op een of andere manier inspireren.
Welk boek/welke film raad je iedereen aan?
Om bij het onderwerp te blijven: Leef van Bibian Mentel. Zowel het boek als de documentaire zijn zeer inspirerend. Ik heb grote bewondering voor deze vrouw. Wat een levenslust, veerkracht, passie en doorzettingsvermogen heeft zij. Heel inspirerend.
Heeft u nog vragen voor Monique? Mail deze dan naar info@sociaalweb.nl
