Sinds december 2019 is Dennis Kuijpers als levensloopbegeleider aangesloten bij de pilot levensloopbegeleiding van Vanuit autisme bekeken. Een aantal jaar geleden werkte Dennis in de financiële wereld, maar dit gaf hem geen voldoening meer. “Twee jaar geleden besloot ik het roer om te gooien en mijn echte talenten te benutten,” vertelt Dennis. Sindsdien werkt hij als zzp’er met kinderen en volwassenen met ADHD en autisme.
Dennis koos in eerste instantie voor een carrière in de financiële wereld: daar was goed geld te verdienen. Pas later besefte hij dat hij zijn gevoel niet had gevolgd. “Mijn hart lag nooit in de financiële wereld. De prestatiedrang, het ellebogenwerk en het haantjesgedrag, het past allemaal niet bij mij,” legt hij uit. Via het geven van voetbaltraining kwam Dennis erachter wat wel bij hem past. “Ik heb altijd al een goede klik met kinderen en jongvolwassenen gehad. Op de voetbaltraining hadden we twee kinderen met ADHD en één met een lichte vorm van autisme. Zo kwam ik erachter dat ik, zonder achtergrond in de zorg, op een natuurlijke manier goed overweg kon met deze kinderen. Een andere coach heeft me toen aangemoedigd om, net als zij, met mensen met autisme te gaan werken.” Een specifieke opleiding heeft Dennis niet gevolgd: “het merendeel is training on the job. De eerste twee jaar heb ik samen met een hele goede begeleidster met een groep kinderen gewerkt. Zij heeft mij veel geleerd en met haar kan ik altijd sparren als ik ergens op vastloop. Om me te kunnen registreren in het Kwaliteitsregister Jeugd volg ik momenteel wel de opleiding hbo Social Work, waar ik ook heel veel van leer.”
Eind 2019 kwam Dennis bij Vanuit autisme bekeken terecht. Hij werkte toen al bijna twee jaar als zzp’er, en gaf ook al een vorm van levensloopbegeleiding aan een jongvolwassene. “Ik sta ingeschreven in de Nationale Hulpgids en werd van daaruit benaderd om levensloopbegeleider te worden. Voor een jonge mannelijke deelnemer van de pilot was Vanuit autisme bekeken op zoek naar een eveneens jonge en mannelijke begeleider, die het liefst ook nog sportief was. Zo zijn ze bij mij terecht gekomen. Ik was gelijk enthousiast over het verhaal van de pilot Levensloopbegeleiding, en heb eigenlijk geen moment getwijfeld. Als levensloopbegeleider binnen de pilot krijg ik de kans om bij te dragen aan de verbetering van het zorglandschap,” vertelt Dennis. En ook met de deelnemer klikt het goed. “Het lijkt ondertussen alsof ik hem al jaren begeleid in plaats van pas een paar maanden. Ik ben voor Feyenoord en hij is voor Ajax, dus daar hebben we al gespreksstof,” lacht Dennis. “Die klik is heel belangrijk, want als je geen klik hebt met een hulpverlener sta je al vanaf het begin 3-0 achter.”
Voordat Dennis betrokken raakte bij de pilot Levensloopbegeleiding Vanuit Autisme Bekeken, bood hij ook al een vergelijkbare vorm van begeleiding aan een jongvolwassene. Maar hij liep al snel tegen de limieten van het huidige zorgsysteem aan. Dennis vertelt: “bij deze jongen schaal ik ook op- en af op de momenten dat dat nodig is. Maar in het huidige zorglandschap is dat bijna niet te doen. Het is de omgekeerde wereld: in plaats van dat ik inspeel op zijn behoeftes, moet ik dingen verzinnen waarvoor hij mij nodig heeft. Het huidige zorglandschap is heel erg gericht op het stellen en behalen van doelen. Misschien is de deelnemer nog helemaal niet klaar voor wat de maatschappij van hem of haar verwacht. We kunnen we heel hard zeggen ‘dit moet je kunnen omdat de maatschappij dat verwacht’ en de persoon trucjes aanleren om bepaalde doelen te behalen, maar wordt iemand daar nou gelukkig van?”
Het gedachtegoed achter de pilot levensloopbegeleiding staat daar haaks op, legt Dennis uit. “In de pilot kijk ik vooral naar hoe ik kan helpen,” vertelt Dennis. “De deelnemer die ik begeleid wil bijvoorbeeld weer gaan sporten. Vroeger tafeltenniste hij op hoog niveau, maar daar is hij vrij abrupt mee gestopt. Hij vindt het best eng om terug te gaan naar zijn oude tafeltennisvereniging. In het huidige systeem zou je het behalen van dit doel dan centraal staan. Nu kijk ik vooral naar hoe ik hem kan helpen. Als hij tijd nodig heeft om erover na te denken, dan vraag ik het volgende week gewoon weer. Het is altijd een beetje zoeken wanneer je veel gas moet geven en wanneer wat minder, wanneer je een beetje aan moet sluiten. Dat gaat altijd op gevoel.”
Die vrijheid vindt Dennis dan ook het fijnste aan zijn werk als levensloopbegeleider binnen de pilot. Dennis: “als levensloopbegeleider leun je als het ware achterover en bekijk je wat de deelnemer nodig heeft. Niets moet, en alles mag. Als iets niet lukt, gaan we gewoon iets anders doen. En voor mijzelf is het ook een leerproces. Ook ik wil graag snel stappen zetten, maar hier moet ik me aanpassen aan de deelnemer en niet te veel stappen vooruit denken. Wat dat betreft is het zijn van levensloopbegeleider voor mij een echte eye-opener, want wat wij als maatschappij wenselijk vinden is vaak niet in het belang van de deelnemer met autisme. In de pilot sturen we niet op wat sociaal wenselijk is, maar kijken we naar wat wenselijk is voor de deelnemer. Die invalshoek neem ik ook mee in mijn persoonlijke leven, bij mijn eigen kinderen.”
“In Nederland kijken we al snel naar wat iemand met autisme allemaal niet kan, en die dingen gaan we hem of haar leren. De dingen die juist wel goed gaan worden onderbelicht. We willen dat mensen met autisme zo snel mogelijk meekomen met de maatschappij. Daardoor lopen deze mensen vaak juist vast. Ik leer mezelf en de deelnemer die ik begeleid omdenken: in welke dingen ben je juist goed, misschien wel dankzij je autisme?” vertelt Dennis. “Mijn deelnemer heeft een vrij laag zelfbeeld, terwijl het een hele slimme jongen is die goed is met getallen. Zelf ziet hij autisme echt nog als stoornis. Ik probeer de dingen te benoemen waar hij wel goed in is. Zo heeft hij laatst meegekeken bij een bedrijf waar alle statistieken van sportwedstrijden worden bijgehouden. Dat vindt hij super interessant, hij ziet bijvoorbeeld ook hoe vaak de ene speler de bal aan een ander heeft doorgegeven. Dat soort dingen vallen mij helemaal niet op, vertel ik hem dan.” Dennis hoopt dat hij zo, stapje voor stapje, het zelfvertrouwen van zijn deelnemer kan vergroten. En ook voor Dennis zelf is het werken als levensloopbegeleider leerzaam: “ik heb de afgelopen drie, vier maanden al zoveel bijgeleerd. Mede dankzij de groep levensloopbegeleiders, geweldige mensen waarvan het voelt alsof ik ze al jaren ken.”
Lees verder in het dossier Autisme
