Onkostenvergoedingen kunnen in het algemeen buiten beschouwing worden gelaten voor zover ze reëel zijn. Dergelijke onkostenvergoedingen zijn dus geen inkomsten (art. 31 lid 2 Pw). Voor vrijwilligerswerk en stage geldt een afzonderlijke vrijlating van een kostenvergoeding die een vrijwilliger ontvangt. Het is niet belangrijk of de vrijwilliger daadwerkelijk kosten heeft gemaakt met het vrijwilligerswerk. Voor de kostenvergoeding bij vrijwilligerswerk gelden wel maximumbedragen. De maximumbedragen zijn geregeld in art. 7 Regeling Participatiewet. De vrijlating van een kostenvergoeding voor het verrichten van vrijwilligerswerk bedraagt ten hoogste € 210 per maand met een maximum van € 2.100 per jaar. Dit bedrag geldt zowel voor kosten in verband met vrijwilligerswerk dat gericht is op arbeidsinschakeling als voor vrijwilligerswerk dat niet gericht is op arbeidsinschakeling. De vrijlating van een kostenvergoeding bij vrijwilligerswerk geldt niet voor jongeren tot 27 jaar (art. 31 lid 5 Pw). Onder een kostenvergoeding voor het verrichten van vrijwilligerswerk kan niet automatisch elk bedrag worden begrepen dat een vrijwilliger vanwege het vrijwilligerswerk ontvangt. Een (reële) reiskostenvergoeding, bijvoorbeeld die wordt ontvangen in het kader van het vrijwilligerswerk, valt buiten de kostenvergoeding zoals die is bedoeld in art. 31 lid 2 Pw en kan dus naast deze kostenvergoeding worden vrijgelaten (wordt niet gezien als middel voor de uitkering).

Als een werkgever geen onkostenvergoedingen verstrekt, wordt geen bedrag op de inkomsten in mindering gebracht voor de gemaakte onkosten. Voor deze onkosten (‘buitengewone verwervingskosten’) kan dan eventueel wel bijzondere bijstand worden verstrekt. 

Voorbeeld 

Tom heeft inkomsten uit arbeid van € 500 per maand. Deze inkomsten zijn inclusief een onkostenvergoeding van € 80 per maand (voor reiskosten). Op de uitkering van Tom wordt € 420 per maand aan inkomsten in mindering gebracht. 

Voorbeeld 

Tim heeft inkomsten uit arbeid van € 500 per maand. Om deze inkomsten te kunnen verwerven, moet Tim met zijn auto van Nunspeet naar Zwolle reizen. Dit kost Tim € 100 per maand. Tim krijgt van zijn werkgever geen vergoeding voor deze onkosten. Op de uitkering van Tim wordt € 500 per maand aan inkomsten in mindering gebracht. Voor de onkosten kan Tim bijzondere bijstand aanvragen (of een vergoeding via het re-integratiebudget).