Quirien Houweling en Arne de Jong hebben onlangs het adviesbureau Q&A Publiek opgericht. Ze gaan zich voornamelijk richten op het verbeteren van de uitvoering van beleid door een betere koppeling te maken tussen de twee werkvelden. Dit is volgens hen hard nodig omdat het op sommige punten in de publieke sector niet goed gaat. Wij gingen met hen in gesprek over schurende uitvoering, onrealistisch beleid en transformatie in het sociaal domein.
Wat willen jullie met Q&A Publiek gaan doen in het sociaal domein?
Met Q&A Publiek richten we ons op het verbeteren van de kwaliteit van de uitvoering. We zien dat de goede koppeling tussen beleid en uitvoering niet altijd gemaakt wordt, terwijl de uitvoerbaarheid van beleid juist voorop zou moeten staan. Daar bestaan overheidsbreed vele actuele voorbeelden van (denk alleen al aan de toeslagenaffaire), maar ook in het sociaal domein is dit een belangrijk aandachtspunt.
Met onze ervaring en achtergrond zijn we sterk in de vertaling van beleid naar uitvoering. Arne heeft jarenlang gewerkt in Den Haag bij o.a. ministeries en de VNG, altijd op het vlak van beleid en strategie, pas de laatste jaren heeft hij zijn vizier meer op de uitvoering gericht. Quirien is juist geworteld in de uitvoering. Hij is gestart als hulpverlener in de jeugdhulp en heeft halverwege zijn loopbaan een switch gemaakt om als bestuurskundige vooral met samenwerkingsvraagstukken in de gemeentelijke uitvoering aan de slag te gaan. Die beide invalshoeken komen mooi samen in Q&A Publiek. We kennen beide werelden, spreken de talen van die werelden en overzien de samenhang hiertussen.
Aan welke bestuurlijke vraagstukken in het sociaal domein willen jullie een bijdrage gaan leveren?
Bestuurlijke vraagstukken bestaan feitelijk niet. Alles draait uiteindelijk om de uitvoering. Tegelijkertijd begrijpen wij natuurlijk dat er op verschillende niveaus geacteerd wordt. Op bestuurlijk niveau wordt vaak met de beste bedoelingen beleid gemaakt. Of men wordt juist geconfronteerd met beleid of regelgeving die elders ontwikkeld is. In beide gevallen kan het behoorlijk ingewikkeld zijn om van die goede bedoelingen tot een passende uitvoering te komen.
Wij helpen onze klanten hierin de juiste stappen te zetten. Waar het dan om gaat is de complexiteit te ontrafelen en eventuele dilemma’s en onzekerheden hanteerbaar te maken. Dat gaat niet vanaf de tekentafel, maar kan alleen door met de juiste mensen van de betrokken partijen gezamenlijk een proces te doorlopen. Wij organiseren en begeleiden dat proces, waarbij we nauwgezet luisteren en met scherpte doorvragen. We combineren hierbij inzicht in strategische en politiek-bestuurlijke processen met kennis over (zorg)inhoud, procesinrichting en informatievoorziening. Op deze manier realiseren we samen met de klant en de stakeholders handelingsperspectief.
In het sociaal domein speelt er momenteel natuurlijk veel en wij zoeken graag de spanning op. Op macroniveau is duidelijk dat doelstellingen die in aanloop naar de decentralisatie zijn gesteld eerdere verder uit beeld raken dan dat ze gerealiseerd worden. Denk hierbij aan oplopende client aantallen, toename van bureaucratie, oplopende kosten en de trend dat juiste complexe hulpvragen niet opgepakt worden. Momenteel dragen we (in opdracht van het Ketenbureau i-Sociaal Domein) bij aan het oplossen van deze problemen door enerzijds op landelijk niveau oplossingen te realiseren die de administratievelastendruk fundamenteel naar beneden brengen en anderzijds samen met gemeenten, regios’ en zorgaanbieders te werken aan een werkwijze die daadwerkelijk leidt tot transformeren (handelingsruimte voor professionals, maatwerk, focus op kwaliteit, grip op uitgaven).
Jullie willen de kwaliteit van de publieke sector verbeteren. Welk deel van de publieke sector verdient volgens jullie in dat kader de meeste aandacht?
Zoals we hierboven al benoemd hebben: de uitvoering. Als beleid niet uitvoerbaar is of als de uitvoerbaarheid niet goed doordacht is, dan merken de professionals in de uitvoering en de burger dat direct. Soms met zeer kwalijke gevolgen. Dit gaat op heel veel plekken in de publieke sector niet goed en dat gaat ons aan het hart. Nu hebben we niet de illusie dit allemaal op te kunnen lossen, maar in het sociaal domein gaan we hard ons best doen hier een bijdrage aan te leveren.
Als jullie niet in dit domein werkzaam waren, welk beroepen hadden jullie dan het liefst beoefend?
Arne: ik heb rechten gestudeerd en vroeger wilde ik altijd rechter worden. Totdat ik een paar rechters sprak en erachter kwam dat je de hele dag dossiers aan het doorspitten bent en weinig van je bureau afkomt. Dat leek me op dat moment minder aantrekkelijk. Dat neemt niet weg dat ik nog altijd met enige bewondering naar dat vakgebied kijk.
Quirien: Ik heb een aantal jaren geleden met wat hulp mijn eigen huis gebouwd. Ik vond dat een hele fijne periode waarin ik heel concreet aan de slag was. Ik heb ook gemerkt dat bouwen heel ontspannend werkt. De problemen die je daarin tegenkomt zijn overzichtelijk. Als ik langs een bouwplaats rijd dan krijg ik altijd weer zin om iets gaan bouwen.
Wie of wat inspireert jullie en waarom?
Quirien: ik heb veel hobby's en één daarvan is astrofotografie. Dan maak ik vanuit mijn achtertuin foto's van het universum. Dat vind ik altijd enorm inspirerend omdat het erg relativerend werkt en zo de dagdagelijkse beslommeringen in geheel andere context plaatst.
Arne: boeken. Ik lees veel en van alles, maar het liefst lees ik boeken over de hedendaagse geschiedenis. Naast dat dat gewoon ontzettend leuk is, helpt een duik in het verleden me ook om het heden beter te begrijpen.
Welk boek/welke film raden jullie iedereen aan?
Quirien: een tijdje geleden kwam ik bij toeval terecht bij de serie Chernobyl, over de kernramp van Tsjernobyl in April 1986. Ik kan me de journaalberichten uit die tijd nog goed herinneren. De serie laat heel mooi zien wat een enorme impact de ramp heeft gehad op de bevolking en de enorme hoeveelheid mensen die opgeofferd zijn om de boel onder controle te krijgen. Overigens komt ook goed naar voren dat rondom de kerncentrales een gat zat tussen beleid en uitvoering en dat het gebrek aan dualisme uiteindelijk een belangrijke factor is geweest bij het veroorzaken van deze ramp.
Arne: Revolusi van David van Reybrouck heb ik recent gelezen. Ik denk dat we in Nederland nog steeds onvoldoende weet hebben van de geschiedenis van Indonesië, de koloniale tijd én de dekolonisatieperiode. In dit boek wordt dit hele verhaal op prachtige wijze verteld.
