De maatschappelijke impact van discriminatie en racisme is groot. Zo krijgen mensen die dit ervaren te maken met persoonlijk leed, ongelijkheid en sociale uitsluiting. De impact beperkt zich echter niet alleen tot een gevoel van sociale onveiligheid en minderwaardigheid; discriminatie en racisme zorgt namelijk ook voor tot belemmeringen in de toegang tot werk, onderwijs, gezondheidszorg en huisvesting. De kansengelijkheid van mensen om op gelijkwaardige wijze te participeren in de samenleving, wordt uitgedaagd.

Hoewel er stappen worden gezet in de strijd tegen discriminatie en racisme in Nederland, blijven er uitdagingen bestaan. De recente cijfers en initiatieven tonen aan dat voortdurende inzet en aandacht nodig zijn om een inclusieve samenleving te bevorderen. 

• Centrale organisatie voor discriminatiemeldingen: Het kabinet werkt aan de oprichting van een centrale organisatie waar mensen discriminatie kunnen melden en ondersteuning kunnen krijgen. Deze organisatie zal lokale loketten hebben en wordt rechtstreeks gefinancierd door het Rijk.

• Discriminatietoets Publieke Dienstverlening (DPD): De Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme heeft een toets ontwikkeld waarmee overheidsorganisaties hun processen kunnen evalueren op risico’s van discriminatie. Deze toets is onder andere getest bij de gemeente Arnhem, DUO en de Douane.

• Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme: In 2023 is een meerjarig programma gestart met doelen en acties om discriminatie en racisme tegen te gaan. Dit programma richt zich op bewustwording, preventie en het verbeteren van meldingssystemen.

Lokale initiatieven

• Gemeentelijk antidiscriminatiebeleid: Uit de Monitor Lokaal Antidiscriminatiebeleid 2025 blijkt dat steeds meer gemeenten actief beleid ontwikkelen om discriminatie tegen te gaan. In 2022 had 35% van de gemeenten een dergelijk beleid, en 33% was bezig met de ontwikkeling ervan. 

• Week tegen Racisme 2025: In maart 2025 werd de Week tegen Racisme georganiseerd om bewustwording te vergroten en racisme te bestrijden. Tijdens deze week vonden diverse evenementen en activiteiten plaats door het hele land.

Zowel op nationaal als internationaal niveau bestaan er in Nederland regels en instanties die wettelijke bescherming bieden tegen ongelijke behandeling.