Gelijkheid in het onderwijs draagt bij aan een meer rechtvaardige en inclusieve samenleving, waarin sociale cohesie en gelijke kansen tot participatie en ontplooiing centraal staan. Ook is gelijkheid in het onderwijs een cruciale factor voor sociale mobiliteit.

Uitdagingen rondom kansengelijkheid in het Nederlandse onderwijs, zijn onder andere:

• De structurele onderschatting van leerlingen met laagopgeleide ouders, door het geven van een laag schooladvies
• Ongelijke kansen die kunnen ontstaan door de vroege selectie op 11-12 jarige leeftijd (Cito / advies basisschool)
• Ongelijke toegang tot bijles, examentraining en huiswerkbegeleiding wegens een gebrek aan financiële middelen
• Digitale kloof en onderwijs op afstand (leerlingen zijn afhankelijk van een rustige thuisomgeving en stabiel internet)
• Discriminatie en bias in het onderwijs (vooroordelen op basis van migratieachtergrond, huidskleur of taalvaardigheid
• De versterking van ongelijkheid vanwege vroege selectie
• Een ongelijke toegang tot bijles of huiswerkbegeleiding
• Toegang tot hoger onderwijs en studiesucces (belemmeringen eerste-generatie studenten en studenten met een migratieachtergrond)
• Ongelijkheid in een ondersteunend thuismilieu en ouderbetrokkenheid
• Scholen in achterstandswijken hebben vaker te maken met een lagere schoolkwaliteit wegens lerarentekort en tijdelijke leerkrachten

Manieren waarop kansengelijkheid in het onderwijs kan worden gewaarborgd, zijn:

• Ervoor zorgen dat leerlingen niet op basis van hun eigenschappen worden beoordeeld, maar op basis van hun potentie en inzet
• Discussie over selectie aan de poort, matching, en begeleidingstrajecten
• Het wegwerken van achterstanden die ontstaan wegens externe factoren en omstandigheden in het leven van leerlingen
• Zorgen voor maatwerk bij de ondersteuning van leerlingen
• Discussie over hoe personeel beter verdeeld kan worden over regio’s en scholen
• Pleidooien voor een latere selectie en brede brugklassen nemen toe in politiek en praktijk
• Toegang tot extra ondersteuning (zoals bijles)
• Investeringen in digitalisering (zoals laptop-regelingen)
• Oproepen tot meer intercultureel onderwijs, trainingen in bias-bewustzijn, en herziening van adviesprocedures
• Scholen zoeken naar manieren om ouders beter te betrekken, ook bij taal- en cultuurbarrières