Gemeenten hebben veel vrijheid om zelf kwaliteitseisen te stellen aan jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. Wel gelden er een aantal uniforme kwaliteitseisen voor alle vormen van hulp.

De belangrijkste toezichthouders in Nederland zijn de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), gemeenten en de GGD. Zij verzorgen respectievelijk de controle op het leveren van veilige en verantwoorde zorg, de naleving van belangrijke gerelateerde wetten, de betaalbaarheid, toegankelijkheid en transparantie van de zorg. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de kwaliteit en veiligheid van de zorg en jeugdhulp in Nederland. Om de kwaliteit van de zorg te verbeteren, controleren de IGJ en Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ook gezamenlijk. De organisatie en uitvoering van het toezicht binnen de Wmo is in beginsel vrijgelaten. De Wmo 2015 bepaalt slechts dat het college van B&W personen aanwijst die zijn belast met het toezicht op de naleving van de gemaakte afspraken. Vorm en inhoud worden daarbij aan het college overgelaten.

Belangrijke wetten binnen het toezicht-en kwaliteitskader zijn:

• De wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz)
• de Wet langdurige zorg (Wlz) en
• de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO)