De afgelopen tien jaar is de situatie van kinderen in Nederland verbeterd. Veel zorgen over de situatie van kwetsbare kinderen zijn echter nog steeds niet weggenomen. Dat blijkt uit de tiende editie van het Jaarbericht Kinderrechten dat [vorige week werd] gepresenteerd door Defence for Children en UNICEF Nederland. Wij zijn verheugd dat Nederland meer rekening houdt met de rechten van kinderen', zegt Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland. 'Er blijven wel hardnekkige problemen bestaan zoals de verdwijningen van migrantenkinderen, de gebrekkige uitvoering van het Kinderpardon en het gebrek aan cijfers rond kindermishandeling. Het nieuw te vormen kabinet heeft nu de kans om die problemen aan te pakken.'
De afgelopen tien jaar zijn er positieve stappen gezet zoals de aanstelling van de Kinderombudsman, de invoering van een wettelijk verbod op slaan in de opvoeding en de verbeteringen binnen het jeugdstrafrecht. Ondanks deze verbeteringen is er nog steeds aandacht nodig voor kwetsbare groepen kinderen in Nederland. 'Soms zijn de bestaande regelingen niet op orde of is het nodig om kinderen extra te ondersteunen, zoals kinderen in armoede. Ook is het een probleem dat cijfers ontbreken over groepen waarvan we weten dat ze kwetsbaar zijn, zoals een aantal kinderen in Caribisch Nederland', zegt Aloys van Rest, directeur van Defence for Children. 'Door het gebrek aan cijfers is het onmogelijk om te beoordelen of we deze kinderen nu goed helpen.'
Het is positief dat de jeugdcriminaliteit de afgelopen tien jaar is afgenomen. 'We merken echter nog steeds dat het belang van het kind onvoldoende meetelt in het jeugdstrafrecht', aldus Van Rest. Een specifiek zorgpunt voor beide kinderrechtenorganisaties is dat het aantal kinderen dat geregistreerd staat in de DNA-databank en het justitieel documentatiesysteem de laatste tien jaar enorm is gestegen. 'Hier moet een principieel debat over worden gevoerd. Willen we echt dat kinderen voor één misstap nog jaren lang geregistreerd staan? Wij vinden dat de regelgeving moet worden aangepast', zegt Van Rest.
Naast deze problemen worden er in de tiende editie van het Jaarbericht ook andere zorgpunten benoemd:
Het is zorgelijk dat er in de afgelopen tien jaar weinig landelijke cijfers zijn over kinderen die te maken krijgen met mishandeling. In het signaleren en het melden van kindermishandeling is geïnvesteerd, nu is het noodzaak dat er meer inzicht komt in hoe het kind wordt geholpen.
Door de decentralisatie zijn de verschillen in de zorg tussen gemeenten toegenomen. Bij een thema als kindermishandeling, jeugdhulp of armoede hangt het af van de gemeente waar een kind woont hoe de toegang tot en kwaliteit van de zorg is geregeld. UNICEF Nederland en Defence for Children pleiten voor landelijke normen waardoor de onderlinge verschillen zullen verdwijnen.
Een bijzonder kwetsbare groep zijn de migrantenkinderen. Voor hen is er op verschillende gebieden vooruitgang geboekt; migrantenkinderen worden bij binnenkomst niet meer in detentie gezet en kinderen belanden na hun asielprocedure niet meer op straat. Het Jaarbericht Kinderrechten benoemt echter ook een aantal zorgpunten:
Jaarlijks verdwijnen er kinderen uit de opvang waarbij er in veel gevallen geen gedegen onderzoek wordt verricht. In 2016 ging het om een schrikbarend aantal van 290 kinderen, waarvan 30 uit de Beschermde Opvang, die speciaal is opgericht voor kinderen die slachtoffer van mensenhandel zijn of kwetsbaar zijn om dat te worden. Een forse stijging vergeleken met het ook al hoge cijfer van verdwenen kinderen in 2015.
Het Kinderpardon blijkt een wassen neus. In 2016 werd 96%-99% van de aanvragen voor het Kinderpardon afgewezen, ondanks dat deze kinderen langer dan vijf jaar in Nederland zijn. UNICEF Nederland en Defence for Children roepen op tot verblijfsrecht voor deze gewortelde kinderen en een wet waarin het belang van het kind wordt verankerd.
In 2016 moesten migrantenkinderen vaak verhuizen. Afgelopen jaar waren er 3.500 verhuizingen, een stijging van meer dan 50%. Hierdoor ervaren kwetsbare kinderen steeds opnieuw onrust en moeten zij vriendschappen, scholing en eventuele behandeltrajecten verbreken. Dit is niet nodig en moet stoppen.
'Het is tijd om de opvang zo te organiseren dat kinderen de stabiliteit, bescherming en zorg krijgen waar ze recht op hebben', zegt Laszlo.
Formatie
In de tiende editie van het Jaarbericht, onderstrepen kinderrechtenorganisaties UNICEF Nederland en Defence for Children de noodzaak dat een welvarend land als Nederland op moet komen voor de meest kwetsbare kinderen. De formatie biedt een kans om de problemen daadwerkelijk aan te pakken. 'Wij roepen alle partijen in de Tweede Kamer op om zich hard te maken voor kinderen en de zorgpunten benoemd in het Jaarbericht serieus te nemen', zegt Laszlo. 'Zet politieke verschillen aan de kant om te zorgen dat ieder kind ook echt kind kan zijn.'
Download hier het Jaarbericht Kinderrechten 2017 van UNICEF Nederland en Defence for Children, d.d. 16 juni 2017.
