Gemeenten zijn het erover eens dat de inbreng van burgers en cliënten belangrijk is voor het draagvlak van het beleid in het sociaal domein. Uiteindelijk is een goede dienstverlening aan de burger een kerntaak van de gemeente. Zij moet immers zorgen dat mensen zoveel mogelijk zelfstandig kunnen functioneren. Alleen als dat erg lastig is zal de gemeente bijspringen.
Cliëntenraden en adviesraden adviseren gemeenten vanuit cliëntenperspectief over het beleid en de uitvoering in het sociaal domein. Vanuit gemeenten wordt - met name achter de schermen - soms geklaagd over de kwaliteit van de inbreng van de adviesraad. In een eerder blog heb ik al eens over de oorzaken daarvan geschreven.
Ik geef u een aantal tips die helpen bij het verhogen van de kwaliteit van cliënten- en adviesraden. In willekeurige volgorde:
1.Werk met een onafhankelijk voorzitter die hart - en voldoende tijd - voor de zaak heeft om de adviesraad goed te laten functioneren. Onafhankelijk, omdat er dan geen directe belangen in het spel zijn. En iemand die een vaardig voorzitter is zodat ervaringsdeskundige cliënten en hun vertegenwoordigers voldoende aan het woord komen.
2.Geef goede informatie en achtergronden aan de adviesraad. Niet door stapels papier bij hen over de schutting te gooien, maar door vroegtijdig mondelinge toelichting te geven op de keuzes die gemaakt worden, de achtergronden van het waarom en de beoogde effecten van het beleid. Ga daarover in gesprek met de adviesraad vóórdat het beleid al in kannen en kruiken is.
3.Investeer in deskundigheidsbevordering van de adviesraad. Zorg dat er genoeg (en wellicht geoormerkt) budget beschikbaar is voor trainingen, workshops, een abonnement cliëntenparticipatie en deskundige (externe) sprekers over deelthema’s van het beleid. Volsta niet met alleen de informatie vanuit het gemeentehuis. Er is meer dan de visie van de gemeente. Weten hoe onderwerpen in elkaar steken is voor de adviesraad van belang om verder te kunnen kijken dan hun neus lang is.
4.Zorg voor goede professionele ondersteuning van de adviesraad door een (ambtelijk) secretaris of opbouwwerker. Een goede adviesraad verzet veel werk dat niet allemaal op vrijwilligersschouders kan rusten. Zeker als het een brede adviesraad betreft is het werkterrein erg omvangrijk. De ondersteuner kan bijdragen aan de continuïteit en kwaliteit van het werk en de adviesraad.
5.Wees nieuwsgierig naar de leefwereld van cliënten. Organiseer samen met de adviesraad directe gesprekken met cliënten op deelthema’s. Heb het eens niet over beleid en regels maar over het leven van mensen. Ga op bezoek, neem de tijd om te luisteren èn te begrijpen wat cliënten meemaken. Neem de moeite om eens in hun schoenen te staan en te bedenken wat jij dan van een gemeente graag zou willen of verwachten.
Laat de adviesraad niet alleen modderen. Cliëntenparticipatie goed vorm geven is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Investeer in meer dan het faciliteren van de vergaderruimte en de vrijwilligersvergoedingen. Uiteindelijk krijgt elke gemeente de adviesraad die zij verdient.
