Een beroepsziekte kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid en het werk maar wat is een beroepsziekte precies? Welke aandoeningen vallen hieronder? Kan de werkgever aansprakelijk worden gesteld voor schade? In dit artikel gaan we in op het begrip beroepsziekte, aansprakelijkheid, zorgplicht en wanneer het inschakelen van juridische hulp verstandig is.
Een beroepsziekte is een ziekte die is ontstaan als gevolg van het werk of de werkomstandigheden. Het gaat dus niet om ziektes die toevallig worden opgelopen tijdens het werk, maar om aandoeningen die direct te maken hebben met het soort werk dat de werknemer doet of de omstandigheden waaronder dat werk wordt uitgevoerd.
Uit artikel 1.11 van de Arboregeling vloeit voort dat een beroepsziekte een ziekte is als het gevolg van “een belasting die in hoofdzaak het gevolg is van het werk of de werkomstandigheden”. Was de onveilige of ongezonde werkbelasting er niet geweest, dan was de ziekte er ook niet geweest.
Het RIVM onderzoekt en het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) registreert jaarlijks duizenden meldingen van beroepsziekten in Nederland. Denk aan lichamelijke klachten, maar ook psychische problemen kunnen een beroepsziekte zijn.
Onder beroepsziekten vallen verschillende aandoeningen die een duidelijk verband hebben met het werk. Een aantal veelvoorkomende beroepsziekten zijn:
Lichamelijke aandoeningen, zoals RSI (Repetitive Strain Injury), gehoorschade door langdurige blootstelling aan lawaai, of rugklachten door zwaar tillen.
Longaandoeningen, zoals asbestose of COPD, veroorzaakt door inademing van schadelijke stoffen.
Psychische aandoeningen, zoals burn-out of posttraumatische stressstoornis (PTSS), bijvoorbeeld bij werknemers in de zorg, politie, defensie of brandweer.
Voorbeeld van een beroepsziekte:
Een administratief medewerker werkt jarenlang met een slecht afgestelde bureaustoel en zonder voldoende pauzes. Hierdoor ontwikkelt zij RSI-klachten in haar pols en arm. Als blijkt dat de werkgever zijn of haar zorgplicht heeft geschonden – bijvoorbeeld door geen ergonomische werkplek aan te bieden – dan kan er sprake zijn van een beroepsziekte.
Een werkgever heeft op grond van artikel 7:658 van het Burgerlijk Wetboek (BW) een zorgplicht voor een veilige werkomgeving. Dit betekent dat hij of zij maatregelen moet nemen om te voorkomen dat werknemers schade oplopen tijdens het werk. Als een werknemer een beroepsziekte krijgt doordat de werkgever die zorgplicht niet is nagekomen, dan kan de werkgever aansprakelijk worden gesteld.
Let op: de werknemer moet aannemelijk maken dat er een verband bestaat tussen de ziekte en het werk. Het is dus niet nodig om 100% bewijs te leveren, maar er moet wél een voldoende aannemelijk causaal verband zijn.
Wanneer het vaststaat dat de werkgever aansprakelijk is, heeft de werknemer recht op een schadevergoeding. Deze vergoeding kan o.a. bestaan uit:
Verlies van inkomen (bijvoorbeeld doordat de werknemer niet of minder kan werken).
Kosten voor medische behandelingen of aanpassingen thuis.
Smartengeld (vergoeding voor immateriële schade zoals pijn en verdriet).
In sommige gevallen is er ook recht op een eenmalige uitkering via een regeling van het UWV, zoals de Regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB). Sommige werkgevers hebben een eigen regeling zoals de Regeling vergoeding beroepsziekten politie of bij defensie als het gaat om een (posttraumatische Stressstoornis) PTSS.
Het vaststellen van een beroepsziekte en het aantonen van aansprakelijkheid is juridisch vaak lastig. Werkgevers en verzekeraars erkennen niet zondermeer de aansprakelijkheid. Een gespecialiseerde advocaat kan helpen bij:
Het verzamelen van bewijs;
het juridisch onderbouwen van de claim;
onderhandelen met de werkgever of verzekeraar;
het starten van een gerechtelijke procedure als dat nodig is.
Een letselschadeadvocaat werkt meestal op basis van no cure, no pay of wordt vergoed door de aansprakelijke partij. Het inschakelen van juridische hulp is dus laagdrempelig en in veel gevallen kosteloos voor de werknemer.
