Publieke gelden bestemd voor de zorg, horen ook aan zorg te worden besteed. Helaas is dat lang niet altijd het geval. Dat blijkt onder meer uit een interessant onderzoek door de Algemene Rekenkamer in 2022 naar de effectiviteit van zorgfraudebestrijding ‘Een zorgelijk gebrek aan daadkracht’. Ook verschijnen hierover regelmatig berichten in de media.
‘Voorkomen is beter dan genezen’ is een bekend Nederlands spreekwoord. Maar hoe voorkom je als gemeente dat je een niet-integere zorgaanbieder contracteert? Een waarschuwingenregister waarin gemeenten melding kunnen maken van dergelijke zorgaanbieders bestaat (nog) niet. Daarnaast maken niet-integere zorgaanbieders vaak gebruik van verschillende rechtspersonen, waardoor moeilijk in kaart is te brengen waar het zorggeld heen vloeit. Maar wat kan een gemeente wél doen?
De Aanbestedingswet maakt onderscheid tussen dwingende en facultatieve uitsluitingsgronden.
Fraude en witwassen behoren tot de dwingende uitsluitingsgronden en lijken bij uitstek geschikt voor het uitsluiten van niet-integere zorgaanbieders tijdens de inkoopprocedure. De praktijk is alleen weerbarstiger: uitsluiting op grond van fraude en witwassen is pas mogelijk als sprake is van een onherroepelijke veroordeling wegens een delict van de zorgaanbieder zelf dan wel van een bestuurder, toezichthouder en/of leidinggevende. Als het al tot een strafrechtelijke vervolging komt, is met zo’n traject vaak veel tijd gemoeid gelet op de duur van het onderzoek en de mogelijkheid van hoger beroep.
De toepassing van facultatieve uitsluitingsgronden - zoals ernstige beroepsfout, past performance en valse verklaring - vereist geen onherroepelijke veroordeling en zou daardoor sneller tot een succesvolle uitsluiting van een niet-integere zorgaanbieder kunnen leiden. Bij een SAS-procedure kan een gemeente ervoor kiezen deze uitsluitingsgronden ook van toepassing te verklaren op bestuurders, toezichthouders en leidinggevenden.
Tijdens de cursus ‘Signaleren van zorgfraude en contracteren integere zorgaanbieders’ op 22 juni 2023, bespreken Sanne Groenwold en Giulia van den Beuken onder andere hoe de dwingende en facultatieve uitsluitingsgronden het beste kunnen worden ingezet om niet-integere zorgaanbieders tijdens de inkoopprocedure te weren en welke ruimte de SAS-procedure in dat kader biedt.
Meer informatie over de cursus Signaleren van zorgfraude en contracteren integere zorgaanbieders
