De wet passend onderwijs is een feit. Veel scholen vragen zich af wat passend onderwijs betekent voor de positie van ouders op school. Gaan zij zich meer laten horen omdat hun kind recht op passend onderwijs heeft? En wat is hun formele positie binnen passend onderwijs? Het lijkt erop dat scholen steeds meer worden aangeklaagd bij de landelijke klachtencommissie omdat ouders vinden dat hun kind niet goed wordt behandeld. Of ouders nemen een advocaat mee naar school. In dit blog geef ik graag vijf tips om juridisering als gevolg van passend onderwijs te voorkomen.
Om veel storingen in de samenwerking tegen te gaan, is het belangrijk dat leraren en ouders een team vormen rondom iedere leerling. Gelijkwaardigheid en een niet-vrijblijvende samenwerking zijn essentiële uitgangspunten bij het vormen van zo’n team waarin elkaars deskundigheid en beslissingsbevoegdheid worden gerespecteerd. Dit is universeel, voor laag opgeleide en hoog opgeleide ouders, maar ook voor ouders uit andere culturen. De beelden ten aanzien van gelijkwaardigheid, niet-vrijblijvendheid en beslissingsbevoegdheid kunnen echter verschillen per cultuur. Hier ligt een uitdaging voor de school.
Passend onderwijs wordt niet opgelost met juridisering en het laten gelden van rechten van leerlingen. Door in gesprek te blijven en goed samen te werken kunnen we zelfs voorkomen dat we onderwijsjuristen nodig hebben die vechten voor één van beide ‘partijen’. Is er onenigheid dan nemen ouders steeds vaker een advocaat mee naar school. Of scholen verdedigen zich met hun advocaat. Ik hoop op meer juristen zoals in het programma de Rijdende Rechter. Iemand die uitspraken doet op basis van feitelijke informatie voor beide partijen, wat recht is en wat krom. Met het belang van de leerling voorop. Ook ten aanzien van de formele positie die ouders hebben in passend onderwijs. Dat voorkomt strijd tussen school en ouders, want van polarisatie worden leerlingen en niet beter.
We moeten zogenaamde wurgcontracten die leerlingen en ouders moeten ondertekenen voorkomen. Dit zijn contracten waar de leerling gezien zijn problematiek eigenlijk niet aan kan voldoen. Het gevolg is vaak dat de leerling van school moet. Een beter alternatief is in mijn ogen om samen met alle betrokkenen een plan van aanpak op te stellen. Dat kan het beste door ieders inbreng en verantwoordelijkheid te beschrijven: die van de leerling, van de school en van de ouders. Zo ontstaat teamwork om passend onderwijs tot een succes te maken.
In passend onderwijs moeten leraren kennis hebben van het acceptatieproces van ouders wanneer er iets met hun kind is. Ontkenning en boosheid zijn daarbij normale fasen waar veel ouders doorheen moeten. In het Handboek Ouders in de school staat dit proces uitvoerig beschreven met concrete handvatten.
Ga nooit met andermans kinderen aan het werk wanneer je nog geen kennis hebt gemaakt met de ouders van de leerling. Niet tijdens een collectieve informatieavond, maar begin jaarlijks met een individueel startgesprek met de leerling en zijn ouders. Elk jaar opnieuw. Het doel van zo’n gesprek is kennismaken en het schooljaar starten met een relatie. Steeds meer scholen, zowel in het voortgezet als in het basisonderwijs, geven aan dat deze investering de moeite waard is en zich dubbel en dwars terugverdient. Meer over deze kennismakingsgesprekken leest u in het gratis e-book Ouderbetrokkenheid 3.0 Van informeren naar samenwerken.
Het onderwerp komt tijdens het Nationaal Congres Ouderbetrokkenheid uitgebreid aan de orde, evenals de rol van vaders trouwens. Het Nationaal Congres Ouderbetrokkenheid is een echte aanrader voor scholen die in willen zetten op ouderbetrokkenheid 3.0. In korte tijd groeide het congres uit tot een bekend fenomeen. Voor het derde jaar op rij lijkt het congres volledig te zijn uitverkocht. Er zijn nog enkele plaatsen vrij.
Tijdens het congres verschijnt ook het nieuwe e-book ‘Teambuilding met ouders. Een oproep aan alle vaders, moeders en leraren om de krachten te bundelen’ waarin meer geschreven staat over hoe je als ouders en leraren als team kunt gaan werken.
