Gemeenten en (jeugdhulp)aanbieders kunnen sinds 1 januari 2019 terecht bij de Geschillencommissie Sociaal Domein (hierna: 'de geschillencommissie' of 'commissie'). De commissie fungeert als laagdrempelig loket voor het beslechten van geschillen tussen gemeenten onderling en gemeenten en zorgaanbieders.
Na de decentralisatie van het sociaal domein per 1 januari 2015 ontstaan regelmatig geschillen tussen gemeenten onderling en gemeenten en aanbieders over de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Regelmatig komen de betrokken partijen niet of moeizaam tot een oplossing of moet een dure en tijdrovende gang naar de rechter worden gemaakt.
Bij de vaststelling van het actieprogramma Zorg voor de Jeugd in april 2018 is daarom tussen Rijk, gemeenten, branches en cliëntenorganisaties afgesproken dat er een geschillencommissie komt. Deze geschillencommissie is een initiatief van de VNG en de Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd (BGZJ: GGZ-Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra en Jeugdzorg Nederland).
In de jaren 2019 en 2020 zijn door de Geschillencommissie reeds diverse bindende adviezen gegeven, die vooral gingen over ontstane geschillen aangaande de uitleg van het woonplaatsbeginsel. De adviezen van de commissie worden gepubliceerd op haar website.
De geschillencommissie bestaat per 1 mei 2020 uit: Karen Hauber (voorzitter), Kees Jongsmans (plv voorzitter), Mariëlle Kruijthof, Fokko Witteveen, Esther Schaake en Bastiaan Wallage.
De geschillencommissie richt zich in eerste instantie op twee typen geschillen, namelijk:
Geschillen tussen gemeenten over welke gemeente verantwoordelijk is conform het woonplaatsbeginsel (Jeugd).
Geschillen tussen een gemeente en een aanbieder in een inkooprelatie (Jeugd en Wmo).
Als partijen onderling niet tot overeenstemming zijn gekomen en een oordeel van de geschillencommissie gewenst is kan contact worden opgenomen met de commissie. Via de website Geschillencommissie Sociaal Domein kan een procedure aanhangig worden gemaakt. Op de website staat ook de volledige werkwijze en het reglement van de commissie.