Wachttijden in de jeugdzorg: moeten we er ons maar bij neerleggen of juist niet? We vragen het aan Mark de Weijer (regisseur en projectmanager Dynamo en Marloes Pijnenburg (Sociaal Pedagogisch Hulpverlener Apanta-ggz).
We weten dat hoe langer je wacht met de start van een behandeling hoe groter het probleem wordt bij een jongere. Dat is gewoon echt niet wenselijk.
Jeugdzorg kraakt en piept. Alle betrokkenen, jongeren, professionals en bestuurders, werken samen aan oplossingen zodat er betere hulp wordt geboden, er minder jongeren op de wachtlijst komen en er vaart komt in de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd.
Aanpak Wachttijden rapporteert in dit krachtenveld over duurzaam en systemisch veranderen. Dit keer: Eindje Verder, een project in Eindhoven dat voortvloeide uit de Aanpak.
Marloes: “Sowieso niet accepteren! Na aanmelding niets doen, omdat je op een wachtlijst staat, is echt verloren tijd, want de jongere kan die tijd eigenlijk helemaal niet missen. Hoe langer zij moeten wachten met de start van een behandeling hoe groter hun probleem wordt. Dat zien we dagelijks terug; eenzaamheid, depressies en zelfs het aantal suïcides neemt toe. De zorg zit vol met steeds meer jongeren bij wie de alarmbellen afgaan. Dat mogen we niet normaal gaan vinden.”
Marloes: “Absoluut. Precies om die reden maakte Eindje Verder ons allemaal zo enorm enthousiast. Nu werken we met verschillende aanbieders in Eindhoven aan de voorkant samen waardoor de problemen bij jongeren minder snel hoog oplopen.”
Mark: “Klopt, want juist in het voorveld is er veel te halen waardoor, als de behandeling bij de ggz start, de jongere veel sterker in zijn schoenen staat. Om dat te bereiken hebben we verschillende sleutels in handen. Het netwerk activeren bijvoorbeeld; je ‘peers’ zijn de belangrijkste personen in het leven van jou als jongere. Dat netwerk brengen we daarom in kaart en zetten we in.
Een andere sleutel is ervoor zorgen dat je beter in je vel zit. Waar krijg je energie van? Freerunning? Bandjes programmeren? Met anderen bij elkaar komen? Als jongeren weer ervaren dat ze zelfredzaam zijn en in een community staan, zijn ze zoveel sterker.”
Marloes: “Ja, voordat de behandeling bij de psycholoog start, is er al gewerkt aan de zelfredzaamheid, zelfvertrouwen en een gezondere leefstijl van een jongere. Als je start met een behandeling terwijl een jongere slecht slaapt, niet goed eet of veel aan het gamen is, duurt behandelen langer en is de behandeling minder effectief.
In Eindje Verder gaan we voordat de reguliere behandeling start daarom aan de slag met het verbeteren van leefstijl. Als we de diepte in gaan, is er geen tijd verspild.”
Mark: “Nee. We vergeten soms dat jongeren met problemen best veel zelf kunnen. Ze hebben niet overal een zorgprofessional voor nodig. Maar ze moeten wel geholpen worden met het maken van een start.
We bieden inspiratie, een leeromgeving en bovenal een community. We zorgen ervoor dat ze weer mee kunnen doen. We hopen in dit project te zien dat de tweedelijns zorg daarna beter en sneller loopt. En, misschien zelfs helemaal niet meer nodig is…”
Mark: “Er is heel veel zorg voor jongeren. Maar wij als zorgverleners kenden elkaar gewoon niet. We werkten allemaal in ons eigen ‘domein’. En als je elkaar niet kent, hoe moet je elkaar dan vinden?”
Marloes: “Ja! In het Deltaplan heeft Team Aanpak Wachttijden de belangrijke organisaties aan elkaar gekoppeld. Dat gaf ons de kans om echt samen verder te werken. Wij hebben allemaal de diepe overtuiging dat we wachttijden alleen kunnen oplossen om op deze manier echt samen te werken.”
Mark: “Zeker. Wij als aanbieders moeten ook een community worden. Dus toen we elkaar voor het eerst hier aan deze tafel spraken …”
Marloes “… was dat een verademing. Door onze combinatie van mensen, diensten, kennis en kunde kunnen we iets heel duurzaams en stevigs neerzetten voor jongeren.”
De gemeente Eindhoven brengt innovaties op het gebied van vier ontwikkellijnen samen in het integrale programma Deltaplan Eindhoven.
In het veranderprogramma Deltaplan Eindhoven is voor het terugdringen van wachttijden de werkwijze van Team Aanpak Wachttijden toegepast. In deze Aanpak zijn projecten opgezet, zoals Eindje Verder, die door de regio zelf, met ondersteuning van anderen, verder worden doorontwikkeld als de ondersteuning van Aanpak Wachttijden is afgerond.
De pilot Eindje Verder is goed ontvangen door de jeugdigen; ze geven aan beter voorbereid van start te gaan met hun behandeling. Er is een intentie deze pilot voort te zetten in het najaar.
