Zo zelfstandig mogelijk, zo thuis mogelijk en zo digitaal mogelijk. Met die gedachte gingen zorgaanbieder De Zorgcirkel en zorgverzekeraar en zorgkantoor Zilveren Kruis begin 2022 een langdurige samenwerking aan. De komende drie jaar gaan ze domeinoverstijgend samenwerken aan een toekomstbestendige ouderenzorg. Binnen hun regio willen ze de ouderenzorg opnieuw inrichten en de uitdagingen van nu en in de toekomst aangaan, door oplossingen op maat te ontwikkelen. ‘We kijken naar alle mogelijkheden die het huidige zorgstelsel ons biedt.’
Na de start van de samenwerking interviewen we Anouk Gomes (manager Zorgverkoop bij De Zorgcirkel) en Huig van Duijvenvoorde (zorginkoper bij Zilveren Kruis) over de eerste stappen die ze hebben gezet.
Het urgentiebesef bij Zilveren Kruis en De Zorgcirkel is groot: de zorg voor ouderen moet toekomstbestendig worden. Beide organisaties wisten elkaar al geregeld over dit onderwerp te vinden. Huig van Duivenvoorde (Zilveren Kruis): ‘Tijdens die gesprekken kwamen we steeds tot dezelfde conclusie: we hebben hetzelfde doel voor ogen. Kunnen we dat niet verder concretiseren? Als zorgverzekeraar en zorgkantoor heb je vaak rondom de inkoop contact met een zorgaanbieder. Dat is maar een korte periode. Maar je wil juist perspectief hebben op samenwerking over de lange termijn.’
De kern van deze samenwerking tussen een zorgaanbieder en een zorgverzekeraar/zorgkantoor is de continue zoektocht naar brede steun en betrokkenheid van regionale partners, zoals het ziekenhuis en de huisarts om nieuwe zorgvormen te creëren. Beide partijen zoeken die samenwerking op, dus waarom zou je elkaar hier niet in versterken?
Het is vooral een uitdaging om binnen de huidige financieringsstromen (in dit geval de Wet langdurige zorg (Wlz) en Zorgverzekeringswet (Zvw) nieuwe, innovatieve manieren van domeinoverstijgende zorg te bieden.
Dat is vrij uniek en wordt aangedreven door de beweging naar langer thuis: cliënten blijven langer zelfredzaam, waardoor zwaardere zorg wordt voorkomen. Een grote groep mensen belandt op dit moment te vroeg in de Wlz. Als er voldoende passende zorg en ondersteuning binnen de Zvw en Wmo wordt aangeboden, dan kunnen cliënten waarschijnlijk langer thuis functioneren en wonen, voordat zij zwaardere zorg nodig hebben.
Anouk Gomes (De Zorgcirkel) vult aan: ‘De Zorgcirkel is in transformatie. We veranderen van een klassieke ouderenzorgaanbieder naar een zorgorganisatie werkend in een regionaal netwerk, vanuit de behoefte van de cliënt en hun naasten. Een aanbieder die verantwoordelijkheid neemt voor toekomstbestendige en toegankelijke ouderenzorg. Datzelfde doel vonden we bij Zilveren Kruis, daarom zijn we de samenwerking ook aangegaan. Maar toen kwam vrij snel de vraag: waarom doen we deze samenwerking alleen vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), en niet over alle domeinen heen? Als je de reis van een cliënt en naasten volgt, dan loop je veelal tegen de verschillende wetten van het stelsel aan.’
'Dat doe je natuurlijk niet alleen als zorgaanbieder, daarvoor hebben we samenwerking moeten organiseren met partners in de regio. Je moet namelijk veel partijen bij zo’n samenwerking betrekken, bijvoorbeeld gemeenten, ziekenhuizen en de huisartsen', aldus Gomes. 'Want nu en in de jaren die volgen zijn zorgaanbieders, financiers, welzijnspartijen, woningcorporatie en cliëntenvertegenwoordigers en vrijwilligersorganisaties natuurlijke ‘netwerkpartners’ van elkaar: je organiseert, levert en doet het met elkaar.’
‘’Als je de reis van een cliënt en naasten volgt, dan loop je veelal tegen de verschillende wetten van het stelsel aan’’ - Anouk Gomes/ Manager Zorgverkoop bij De Zorgcirkel
Na ruim een jaar om tafel zitten met bestuur, directie en de zorgverkoop- en inkoop, werd de samenwerking steeds concreter. Van Duijvenvoorde: 'Het is een langdurig proces. Je komt met elkaar als zorgverzekeraar, zorgkantoor en De Zorgcirkel tot een strategische afspraak. Maar hoe nu verder? Dat moet je goed met elkaar bespreken. Een ding staat hierbij centraal: volledige transparantie en openheid naar elkaar. Zijn we gecommitteerd? En vertrouwen we elkaar?'
Dat is ook gelijk de hamvraag: en hoe nu verder? Gomes: 'Het is nog niet af, maar in contouren zijn de afspraken duidelijk. Het gezamenlijk vertrouwen is er om het beter, vernieuwend te doen. We willen met deze samenwerking juiste zorg op de juiste plek organiseren.' Van Duijvenvoorde vult aan: 'We hebben nu niet ineens met elkaar een betaaltitel gecreëerd, waar we van alles onder kunnen zetten. Maar het is meer een arbeidsintensief traject waarin je met elkaar je commitment uitspreekt en zoekt naar wat mogelijk is. En met de uitdagingen van de zorg in het achterhoofd, moet je niet blijven wachten: je moet starten.'
Een concreet voorbeeld dat dankzij deze samenwerking al tot stand kwam, is Het Buitenhuis. Samen met verschillende regionale partners (o.a. zeven gemeenten) bieden De Zorgcirkel en Zilveren Kruis op deze locatie van De Zorgcirkel vervangende mantelzorg aan, in de vorm van professionele logeeropvang. Om mantelzorgers even te ontzorgen, nemen zorgprofessionals en goed getrainde vrijwilligers tijdelijk alle dagelijkse bezigheden en lichte zorg over. Het maakt niet uit of het een mantelzorger van een Wlz-cliënt of van een Zvw-cliënt is, de financiering wordt geregeld.
De Zorgcirkel is trots op deze locatie. 'Dit respijthuis kan de oplossing bieden wanneer cliënten snel en tijdelijk het huis uit moeten. Dat gaan we in de toekomst vaker zien als mensen langer thuis blijven wonen.' Van Duijvenvoorde vult aan: 'Het is ons gelukt om gemeenten hiervoor enthousiast te krijgen, waardoor ze budget hebben vrij gemaakt. Door de inzet van onze collega’s en mensen in het netwerk hebben we het voor elkaar gekregen. En dat is nu nét wat we met elkaar hopen te bereiken.'
‘’Dit respijthuis kan de oplossing bieden, wanneer cliënten snel en tijdelijk het huis uit moeten’’ - Anouk Gomes , Manager Zorgverkoop bij De Zorgcirkel
Zilveren Kruis en De Zorgcirkel kijken telkens naar de mogelijkheden die het stelstel biedt. Maar, benadrukt van Duijvenvoorde: 'Uiteindelijk moet het altijd passen binnen de reguliere afspraken tussen de zorginkoop en de zorgverkoop. De inspanning zit ‘m ook vooral in de voorkant. We zoeken naar oplossingen en daarbinnen kijk je naar de juiste financiering. Voor het Buitenhuis hebben we er uiteindelijk voor gekozen om regionale middelen vrij te maken.'
Met elkaar zijn ze telkens aan het zoeken naar de mogelijkheden die de Wlz, de zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo) bieden. Maar hiervoor hoeft, volgens beiden, het zorgstelsel niet te veranderen.
Over bovenstaand motto gesproken; Gomes en Van Duijvenvoorde benadrukken dat het ontzorgen en reablement van de ouderen hierin belangrijke onderdelen zijn. 'Hoe kunnen de cliënten en hun naasten de regie over hun leven behouden, waarbij zorg niet gelijk de eerste oplossing is? We vinden het belangrijk dat mensen die kwetsbaar worden, wel hun eigen waarden behouden. In deze samenwerking proberen we ook zoveel mogelijk te werken vanuit de principes van positieve gezondheid: wat kan een mens nog wél?'
‘’Als we voldoende passende zorg en ondersteuning binnen de Zvw en Wmo kunnen aanbieden, dan kunnen cliënten waarschijnlijk langer thuis functioneren en wonen’’ - Huig van Duijvenvoorde / Zorginkoper bij Zilveren Kruis
'Als we voldoende passende zorg en ondersteuning binnen de Zvw en Wmo kunnen aanbieden, dan kunnen cliënten waarschijnlijk langer thuis functioneren en wonen, voordat zij zwaardere zorg nodig hebben', gaat van Duijvenvoorde namens Zilveren Kruis verder. 'Dat heeft voor ons een meerwaarde ten opzichte van hoe het nu is geregeld, waarbij een grote groep onbedoeld te vroeg in de Wlz belandt. Dat is een uitspraak die we in onze strategische samenwerking hebben vastgezet: we willen blijven groeien om mensen zo lang mogelijk thuis te kunnen houden. En die schotten daarbij wegnemen.'
