De FNV heeft vandaag een meldpunt geopend waar mensen met een uitkering kunnen checken of ze bij het aanvragen van een uitkering door hun gemeente als mogelijke fraudeur zijn aangemerkt. Met de resultaten uit het meldpunt zal de vakbond vervolgstappen nemen om een einde te maken aan de discriminatie van uitkeringsgerechtigden.
Maureen van der Pligt, bestuurder FNV Uitkeringsgerechtigden: ‘Vanaf 2004 gebruikten maar liefst 158 gemeenten hiervoor de zogenoemde fraudescorekaart, waarmee mensen die een bijstandsuitkering aanvroegen werden ingedeeld op fraudegevoeligheid.’
Mensen die een uitkering aanvroegen, liepen door het gebruik van de fraudescorekaart de kans al bij voorbaat verdacht te zijn. Van der Pligt: ‘Dat kan zomaar zijn omdat je bijvoorbeeld ooit bouwvakker of kapster was, of in een bepaalde wijk woonde of woont. Specifieke doelgroepen kregen het stempel van risicogroep/potentiële fraudeur.’
Het jarenlange gebruik van de fraudescorekaart door gemeenten kwam eind juni aan het licht door onderzoek van een journalistencollectief van Lighthouse Reports, Argos en NRC. Op basis van alle informatie hebben zij een tool gemaakt waarmee inwoners zelf kunnen nagaan of ze wellicht een hoge score hadden in hun gemeente.
Vier gemeenten gingen, na een waarschuwing van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) om te stoppen met de fraudescorekaart, gewoon ermee door. Ook een uitspraak van de rechter in 2020, waarbij deze de inzet van het algoritmesysteem SyRI (Systeem Risico Indicatie) door de overheid verbood, had geen effect.
Van der Pligt: ‘De fraudescorekaart is dan misschien verleden tijd, maar dit soort discriminerende algoritmes zijn nog lang niet weg uit onze maatschappij. Dat betekent dat nog steeds mensen op basis van willekeurige gegevens worden gediscrimineerd.’
