Gemeente als jeugdhulpaanbieder, hoe zit dat?

In artikel 1.1 van de Jeugdwet wordt het begrip jeugdhulpaanbieder als volgt gedefinieerd:
1°. natuurlijke persoon die, het verband van natuurlijke personen dat of de rechtspersoon die bedrijfsmatig jeugdhulp doet verlenen onder verantwoordelijkheid van het college;
2°. solistisch werkende jeugdhulpverlener onder verantwoordelijkheid van het college;

In deze definitie komen twee belangrijke begrippen naar voren te weten jeugdhulp en jeugdhulpverlener. De jeugdhulpverlener is de professional die feitelijk de jeugdhulp verleend. Is deze definitie niet (deels) gelijk aan die van de jeugdhulpaanbieder? Dat klopt, er is een overlap tussen de twee begrippen. Op het moment dat de jeugdhulpverlener zijn werkzaamheden als medewerker actief verricht (bijvoorbeeld in loondienst), dan doet hij dit voor de jeugdhulpaanbieder als bedoeld onder 1°. Ben je als jeugdhulpverlener zelfstandig actief, dan is de jeugdhulpverlener zelf een jeugdhulpaanbieder als bedoeld onder 2°.

Zowel 1° als 2° geschiedt onder verantwoordelijkheid van het college. Dit betekent echter niet dat de gemeente daarmee automatisch jeugdhulpaanbieder is. De verantwoordelijkheid van de gemeente ziet op het beschikbaar stellen van hulp door een jeugdhulpaanbieder.

Kortom de gemeente is verantwoordelijk voor de toegang tot de jeugdhulp. Zij heeft daarbij de ‘vrije hand’ gekregen om de toegang in te richten conform haar eigen visie en beleid. Het is ook mogelijk dat de gemeente ervoor kiest om binnen de toegang zelf jeugdhulp (voor het begrip jeugd verwijzen wij u naar artikel 1.1 van de Jeugdwet) aan te bieden.

Je kunt in dit geval denken aan wijkteams of Centra voor Jeugd en Gezin. Dan zijn er een tweetal opties, welke wij in dit geval willen bespreken (er zijn namelijk meer opties mogelijk), met betrekking tot medewerkers die binnen deze teams of CJG’s werken:

• medewerkers in dienst van een organisatie die vervolgens gedetacheerd worden naar de teams of CJG’s;

• medewerkers in dienst van de gemeente en werkzaam bij de teams of CJG’s

Ad 1) in dit geval is de medewerker een jeugdhulpverlener en de organisatie waar deze persoon voor werkt is een jeugdhulpaanbieder als bedoeld onder 1°.
Ad 2) in dit geval is de medewerker tevens een jeugdhulpaanbieder. Echter als je dit vervolgens doortrekt, conform het jeugdhulpverleners begrip, dan kan de gemeente ook aangemerkt worden als jeugdhulpaanbieder als bedoeld onder 1°.

De jeugdhulpaanbieder onder 1° is een (…) “rechtspersoon die bedrijfsmatig jeugdhulp aanbiedt”. Alleen is een gemeente een rechtspersoon die bedrijfsmatig jeugdhulp aanbiedt?
Nee, want de core business van een gemeente is niet het bedrijfsmatig aanbieden van jeugdhulp. Alleen neemt een gemeente wel vaker taken op zich die niet tot hun core business behoren (te denken valt aan bijvoorbeeld de gemeente als projectontwikkelaar).
Het is dus niet mogelijk om op grond van bovenstaande uit te sluiten dat de gemeente geen jeugdhulpaanbieder in de zin van de Jeugdwet is.
In het geval dat het wijkteam of CJG wordt aangestuurd door ambtenaren en/of de werkzaamheden worden door ambtenaren uitgevoerd en het college is direct verantwoordelijk moet je dit wijkteam of CJG, dan niet zien als de rechtspersoon? Het wijkteam of CJG biedt weldegelijk bedrijfsmatig jeugdhulp aan.

Zoals u kunt lezen is het niet altijd duidelijk of de gemeente aangemerkt kan worden als jeugdhulpaanbieder.
Ons inziens zijn er omstandigheden denkbaar dat de gemeente aangemerkt kan worden als jeugdhulpaanbieder.

Denk er wel aan dat wanneer uw gemeente ook jeugdhulp aanbiedt binnen de toegang of jeugdhulpaanbieder is dat er dan meer van uw gemeente wordt verwacht. Denk bijvoorbeeld aan kwaliteitseisen, een klachtenregeling op grond van de Jeugdwet en de verantwoorde werktoedeling.

Heeft u vragen of opmerkingen? Dan kunt u ons altijd e-mail: mail:info@sociaaldomeinjuristen.nl.

Auteur: mw. mr. Linda de Heer
Co-auteur: mw. mr. Sharon Bogaarts