Nu de spreidingswet vanaf 1 februari ingaat, moeten gemeenten aan de slag met het zoeken van geschikte opvanglocaties. Elke provincie heeft van staatssecretaris Eric van der Burg te horen gekregen hoeveel dit er moeten zijn. Om de opvang eerlijk te verdelen, moeten gemeenten met elkaar afspraken maken over de invulling van deze taak.
Van de provincie Noord-Brabant wordt verwacht dat er 14.689 plaatsen gevonden worden. Daarvoor is per gemeente berekend hoeveel plekken er moeten komen. Dat aantal is een richtgetal. Gemeenten kunnen onderling andere afspraken maken. Maar als het niet lukt om er samen uit te komen voor 1 november van dit jaar, gaat de staatssecretaris zelf op zoek naar plekken. Gemeenten mogen dan niet weigeren.
De gemeente Cranendonck, waar nu aan 1.500 asielzoekers opvang wordt geboden, zegt blij te zijn met de komst van de wet en hint naar een mogelijke verkleining van het azc. Volgens de nieuwe wet hoeft Cranendonck namelijk maar 125 asielzoekers op te vangen. "Het belangrijkste voor het college is om de overlast te verminderen. Het terugbrengen van de capaciteit kan daaraan bijdragen. Gemeente Cranendonck is met het COA in gesprek over de toekomst van het azc, daarin verkennen we alle mogelijkheden."
Toch lijkt het er niet op dat er straks in elke gemeente een klein azc komt.
Zo laten gemeenten die onder de regio Hart van Brabant vallen, bijvoorbeeld weten dat er binnen de regio overleg is over de onderlinge verdeling van verschillende soorten opvang. In deze regio staan twee asielzoekerscentra: in Gilze en Rijen en Oisterwijk.
“We gaan binnen de regio de krachten bundelen", zegt de woordvoerder van de gemeente Waalwijk. "Dus het is niet zo dat we straks in alle negen gemeenten ook negen kleine asielzoekerscentra krijgen. De asielzoekerscentra in Gilze en Rijen en Oisterwijk zorgen al voor de hele regio voor opvang van asielzoekers.”
De 269 asielzoekers die Waalwijk toegewezen heeft gekregen, gaan dus waarschijnlijk in een van die asielzoekerscentra opgevangen worden. “Wij doen onze bijdrage al door bijna vierhonderd statushouders en Oekraïners op te vangen, daar blijven we ons op focussen”, zegt de woordvoerder van de gemeente. Statushouders en Oekraïners vallen niet onder de taak uit spreidingswet. Het is een voorbeeld van een samenwerking die we, hoopt de staatssecretaris, in de hele provincie zullen zien.
Alphen-Chaam ligt ook in de regio Hart van Brabant. Tot nu toe worden er in deze gemeente nog geen mensen opgevangen, maar hier begint waarschijnlijk binnenkort een zoektocht naar een opvanglokatie voor honderd asielzoekers of Oekraïners. Volgens de spreidingswet moet Alphen-Chaam onderdak gaan bieden aan zeventig mensen.
De gemeente Woensdrecht moet 124 asielzoekers opvangen. Sinds 2022 worden er al honderd vluchtelingen opgevangen in Putte. Dat betekent dat de gemeente nog maar plek hoeft te zoeken voor 24 extra mensen. “We weten niet of we die opvanglocatie kunnen uitbreiden, dus we moeten nog kijken hoe we dat gaan aanpakken”, zegt de woordvoerder. “We gaan zeker kijken naar de mogelijkheden.”
Naast de opvang van Oekraïners, kunnen gemeenten ook afspraken maken over andere soorten opvang. Zo kan een gemeente voorstellen om zogeheten 'bijzonderdere opvangplaatsen' (bijvoorbeeld voor alleenstaande minderjarigen) te regelen. Andere gemeenten nemen in ruil daarvoor dan reguliere opvang over.
