Julia Douglas heeft 18 jaar als gezinsmanager bij Jeugdbescherming Amsterdam gewerkt. Sinds 2021 is ze in de rol van professional RVT (Regionaal Veiligheidsteam) betrokken bij de proeftuin Blijvend Veilig. In dit artikel deelt Julia wat deze manier van werken voor haar en de betrokken gezinnen en huishoudens (met en zonder kinderen) betekent.
Julia is vanaf 2019 betrokken bij Blijvend Veilig. Toentertijd was dit een pilot bij het actieprogramma Zorg voor de Jeugd die de basis heeft gelegd voor de proeftuin Blijvend Veilig. Binnen die pilot nam ze deel aan een groep van hulpverleners waarvan ook onder meer de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdbescherming, Veilig Thuis en het wijkteam deel uitmaakten. “We zijn bij de start een maand lang bezig geweest met dossieronderzoek bij alle betrokken organisaties om door de bril van het gezin of huishouden te kijken hoe het werk ‘werkt’ en wat dit doet met de veiligheid. Wat meteen opviel, is dat elke instelling opnieuw begint met een analyse. Dus we zagen veel dubbeling van werkzaamheden en tegelijkertijd dat er dingen over het hoofd worden gezien of dat informatie verloren gaat.”
“Dat leidde ertoe dat gezinnen en huishoudens vaak het vertrouwen in hulpverleners volledig kwijt waren, omdat er al zoveel was misgelopen. Dat was vaak het punt waarop ze niet mee wilden werken aan hulp en ik als gezinsmanager erbij werd betrokken. Ik heb vaak gedacht: had ik dit gezin of huishouden maar eerder in de jeugdzorgketen ontmoet, dan hadden we samen misschien meer ellende kunnen voorkomen.”
Dat is binnen de proeftuin gelukkig anders. In haar huidige rol als professional RVT werkt ze samen met lokale teams. “Als er complexe veiligheidsissues zijn bij een gezin of huishouden, benadert het lokale team mij al in een vroeg stadium voor extra deskundigheid in de vorm van advies of samen optrekken richting het gezin of huishouden.”
Julia is nu vaak zelf betrokken bij het hele proces. “Ik ben vanuit mijn rol, samen met mijn duo genoot van het lokale team, de spin in het web, dus ik wil overal van op de hoogte zijn. Zo begeleid ik een moeder met een zoon van 21 en een zoon van 13. Om elk gezinslid staat een kringetje hulpverleners. Ik ben, samen met de gezinsleden, naar al die hulpverleners toegegaan. Ik wil, om het gezin of huishouden zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen, begrijpen wat ieders rol is Op die manier kan ik, in kader van veiligheid, ook ondersteunen of aanvullen als dat nodig is, want het hoofd van de moeder loopt, helemaal voorstelbaar, soms werkelijk om.”
Wat Julia het meest waardeert aan deze meer persoonlijke en betrokken aanpak is het verschil dat het maakt voor de gezinnen en huishoudens. “We werken altijd in duo, de medewerker van het lokale team en ik, en daardoor met maximaal twee vaste gezichten per gezin of huishouden. Op deze manier hoeven ze hun verhaal niet telkens opnieuw hoeven te vertellen. Ik krijg vaker dan tijdens mijn tijd als gezinsmanager terug van mensen dat ze zich serieus genomen voelen en dat ze het idee hebben dat er echt naar hen geluisterd wordt.”
Kenmerkend voor de manier van werken in de proeftuin Blijvend Veilig is dat de doelgroep 0 tot 100 jaar is en er hierdoor echt systemisch wordt gewerkt. “Dat betekent dat het hele gezin of huishouden centraal staat. We kijken naar elk gezinslid én naar het geheel om te bepalen wat nodig is. We ondersteunen bijvoorbeeld bij bestaanszekerheden (denk aan hulp bij administratie en financiën, het huishouden, regelen van kinderopvang). Vervolgens zetten we de hulpverlening zelf in. Dit zorgt ervoor dat de hulp beter aansluit op de werkelijke behoeften van het hele gezin of huishouden. We merken dat mensen zelf vervolgens ook meer gemotiveerd zijn om stappen te zetten naar een veilige thuissituatie.”
Ook voor de professionals heeft de nieuwe manier van werken voordelen. De samenwerking tussen verschillende partijen, zoals lokale team, politie en GGZ, verloopt soepeler dankzij de netwerkcasuïstieken die met vaste regelmaat worden gehouden. Deze gestructureerde samenwerking zorgt ervoor dat de betrokken hulpverleners beter op elkaar zijn afgestemd. "We spreken nu meer dezelfde taal als het gaat om veiligheid. Hierdoor begrijpen we elkaar beter en is er minder ruis op de lijn."
Wel geeft Julia aan dat de verandering van werkwijze veel van de betrokken professionals vergt. "We zijn als proeftuin nog heel veel aan het ontwikkelen, en er is zeker nog ruimte voor verbetering, vooral wat betreft de structuur en ondersteuning."
Hoewel Julia enthousiast is over het werken in de proeftuin geeft ze ook aan dat de omschakeling niet altijd eenvoudig was en is. “Het vraagt soms meer van mij persoonlijk om zo dicht bij de gezinnen en huishoudens te staan. Ik was als gezinsmanager gewend om meer op afstand te werken door mijn regierol, en nu ben ik veel meer betrokken bij de dagelijkse situaties.” Dit kan soms lastig zijn, vooral wanneer ze ook ingrijpende juridische stappen moet ondernemen. "Het vraagt om balans: dichtbij staan en tegelijkertijd professioneel blijven handelen."
Julia besluit: "Voor mij is het duidelijk dat deze manier van werken een groot verschil maakt voor de mensen om wie het gaat. Door de intensieve samenwerking en persoonlijke betrokkenheid kunnen we meer maatwerk bieden. Daarmee worden gezinnen en huishoudens effectiever geholpen, en dat is uiteindelijk waar het om draait."
