Met gerichte maatregelen wil het kabinet het aanbod van gastouderopvang in Nederland op peil houden. Nieuwe gastouders kunnen rekenen op een vergoeding van een groot deel van hun opleidingskosten. Waar mogelijk worden regels geschrapt of versoepeld om de regeldruk te verminderen. En een campagne moet de bekendheid en aantrekkelijkheid van de gastouderopvang vergroten.
Dat schrijft staatssecretaris Jurgen Nobel (Kinderopvang) in een brief aan de Tweede Kamer.
‘Met de huidige personeelstekorten hebben we alle handen nodig in de kinderopvang. Gastouderopvang is een uitkomst voor ouders die flexibele opvang zoeken of een huiselijke omgeving voor hun kind. Met de voorgestelde maatregelen zetten we alles op alles om te zorgen voor voldoende en kwalitatief goede gastouderopvang – nu en in de toekomst. Zodat het werk ook aantrekkelijk blijft voor gastouders zelf’, aldus Nobel.
De gastouderopvang vervult een belangrijke rol binnen het Nederlandse kinderopvangstelsel. Ongeveer 75.000 kinderen maken er gebruik van. Ouders kiezen bewust voor deze kleinschalige en flexibele vorm van opvang, bijvoorbeeld vanwege onregelmatige werktijden. In 2005 kwam kinderopvangtoeslag beschikbaar voor ouders die gebruik maakten van gastouderopvang en nam het aantal gastouders fors toe. Veel informele opvang die al geboden werd, werd formele opvang door een gastouder. Toen er vijf jaar later eisen werden gesteld aan de professionaliteit van gastouders en gastouderbureaus, zette de daling in.
Uit nieuw onderzoek naar deze afname, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), blijkt dat gastouders vaak stoppen door toenemende regeldruk, uit financiële overwegingen en vanwege persoonlijke omstandigheden, zoals pensionering. Bijna een kwart van de gastouders is 60-plus. De onderzoekers constateren dat in krimpgebieden - regio’s met een afnemende bevolking - het aanbod van gastouderopvang niet meer daalt dan in andere gebieden.
Samen met de sector is een pakket aan maatregelen uitgewerkt om het aanbod van gastouderopvang te behouden en versterken. Zo komt er betere informatie over wet- en regelgeving op Rijksoverheid.nl en worden bestaande regels waar mogelijk geschrapt of versoepeld om de regeldruk te verminderen. Brancheorganisaties gaan gastouders actief ondersteunen bij het bepalen van hun tarieven.
Om het vak van gastouder aantrekkelijker te maken, is er vanuit de overheid de komende jaren subsidie voor de scholing van nieuwe gastouders. Deze dekt 90% van de opleidingskosten. In 2025 is hiervoor € 3,2 miljoen beschikbaar voor de kinderopvang en het onderwijs. Ook is er aandacht voor de kwaliteit, zodat de gastouderopvang veilig is en bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen. Een wetsvoorstel hierover is aangenomen door de Tweede Kamer.
Met een nieuwe arbeidsmarktcampagne, mede gefinancierd door het ministerie van SZW, werft de sector actief onder potentiële gastouders. Ook komt er meer inzet op het vergroten van de bekendheid van deze opvangvorm bij ouders en professionals.
