Kinderen uit arme gezinnen komen al vroeg op achterstand, blijkt uit nieuw Rotterdams onderzoek met gegevens van 153 duizend kinderen. Arme baby’s zijn vaker zwaarder, arme peuters hebben vaker een taalachterstand, arme tieners vaker psychosociale problemen. In welk huis je wieg staat, heeft wel degelijk invloed op de ontwikkeling van jongere kinderen.
Het onderzoek, waar onder andere de Volkskrant en de NOS over berichten, is uitgevoerd door Bastian Ravesteijn en Coen van de Kraats. Zij keken onder meer naar gegevens over gewicht, taalontwikkeling en sociale en psychische problemen.
De onderzoekers koppelden cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over het inkomen van de ouders aan de gezondheidsgegevens van jonge kinderen. Kinderen van de rijkste ouders scoren op alle fronten beter dan kinderen van ouders met de laagste inkomens, zo blijkt. Onder meer leerproblemen en overgewicht zijn volgens de onderzoekers kenmerken van kinderen die in een kansarm milieu opgroeien.
De verschillen tussen arm en rijk worden al vroeg zichtbaar. Bij baby's van vier maanden met arme ouders is bijvoorbeeld vaker overgewicht te zien. Onder 14-jarigen heeft een kwart van de kinderen uit een achterstandssituatie overgewicht, tegenover tien procent uit welvarender huishoudens.
Volgens deskundigen is dat te verklaren door de onverstandige keuzes die ouders uit arme gezinnen soms maken, vaak uit onwetendheid. Ouders met een hoger inkomen en vaak een hoger opleidingsniveau, stimuleren hun kroost juist vaker om bijvoorbeeld te lezen, te leren en te sporten.
Er zijn bewezen interventies, zegt Ravesteijn op nos.nl, maar die worden vaak niet ingezet. Gemeenten verschillen in hun aanpak en dat kan ertoe leiden dat waar je woont bepalend is voor hoe effectief je geholpen wordt. Daar valt volgens Ravesteijn nog wel wat aan te verbeteren.
Ravesteijn verwacht niet dat de kansenongelijkheid, 'die zo oud is als de mensheid', deze generatie al verdwijnt. 'We kunnen het nog niet oplossen, maar het wel beter begrijpen. Als je er vroeg bij bent, is het mogelijk om de situatie nog om te buigen en te zorgen dat ook deze kinderen goed terechtkomen, waarbij ze niet worden tegengehouden door hun achtergrond.'
Divosa herkent grote delen van het geschetste beeld uit de praktijk van het gemeentelijk sociaal domein. Wie met veel stress leeft, bijvoorbeeld door hoge financiële druk, maakt niet altijd verstandige keuzes. Sommige kinderen komen daardoor al vroeg op achterstand. Dat belemmert hen in hun ontwikkeling, met alle gevolgen van dien.
Niet voor niets zet Divosa, samen met partners als de VNG, bijvoorbeeld richting kabinetsformatie actief in op het herstellen van bestaanszekerheid, het vergroten van kansengelijkheid en het makkelijker maken van gezond leven.
Gemeenten hebben een sleutelrol in de aanpak van kinderarmoede. Daarom ondersteunt Divosa leden voortdurend met bijvoorbeeld handreikingen met effectieve interventies, uitwisselbijeenkomsten over wat werkt en programma’s om samenwerking te bevorderen. Ook is Divosa een van de kernpartners van de Alliantie Kinderarmoede.
