De Nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, is een onderzoek gestart naar de toegang tot de wettelijke schuldsanering (Wsnp). Dat heeft hij de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de minister van Rechtsbescherming in een brief laten weten. Regelmatig ontvangt de ombudsman klachten over de toegang tot de wettelijke schuldsanering. Hij wil weten hoe het mensen vergaat bij wie het niet is gelukt om schulden in het minnelijke traject op te lossen. Weten zij de weg naar de wettelijke schuldsanering te vinden? Tegen welke problemen lopen zij aan bij hun aanvraag? En wat als die wordt afgewezen?
Het aantal mensen met problematische schulden is al jaren hoog en daalt niet. Maar het aantal mensen dat met 'een schone lei' uit de schuldhulpverlening kwam, daalde in vijf jaar tijd met bijna 7.000. Het aantal mensen dat via een minnelijke traject van de gemeente schuldenvrij werd, bleef ongeveer gelijk.(1) Maar voor de wettelijke schuldsanering, via de rechtbank, melden steeds minder mensen zich aan.(2)
Reinier van Zutphen: 'Dat vind ik zorgelijk. De wettelijke schuldsanering is voor een grote groep mensen de laatste strohalm om uit de financiële ellende te komen. Daarom wil ik weten welke knelpunten er zijn in de toegang tot de wettelijke schuldsanering. En wat er gebeurt met mensen die daarvoor worden afgewezen.'
In zijn onderzoek wil de ombudsman de ervaringen meenemen van mensen bij wie het minnelijke traject (via de gemeente) niet is gelukt, en die daarna niet in de wettelijke schuldsanering (via de rechter) terecht zijn gekomen. Hij doet daarom een oproep aan mensen met problematische schulden om mee te doen met zijn onderzoek.
Reinier van Zutphen: 'Om de knelpunten goed in kaart te kunnen brengen, moeten we weten hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Hebt u een aanvraag gedaan voor wettelijke schuldsanering, maar is die afgewezen? Liep u tegen problemen aan bij de aanvraag bij de rechtbank? Of wist u niet dat de wettelijke schuldsanering een optie was? Dan hoop ik dat u zich aanmeldt voor ons onderzoek. We stellen u dan via de telefoon enkele vragen over uw ervaringen.'
Voor zijn onderzoek gaat de ombudsman ook in gesprek met hulpverleners van mensen met schulden. Daarnaast spreekt hij met uitvoerende instanties en experts. Hij verwacht zijn rapport eind mei 2020 te publiceren.
Als mensen problematische schulden hebben en die niet zelf kunnen oplossen, kunnen ze bij de gemeente terecht voor hulp. De schuldhulpverlening kijkt of een minnelijke regeling met de schuldeisers mogelijk is. Binnen deze minnelijke regeling, die meestal drie jaar duurt, betalen mensen een zo groot mogelijk deel van hun schuld terug. De rest wordt na die drie jaar kwijtgescholden.
Lukt het de schuldhulpverlening niet om een minnelijke regeling te treffen, dan kunnen mensen bij de rechtbank een aanvraag doen voor wettelijke schuldsanering (Wsnp). Daarvoor gelden wel voorwaarden.(3) Ook dit traject duurt meestal drie jaar.
Schuldhulpverlening is een belangrijk aandachtspunt van de ombudsman. Het onderzoek naar de toegang tot de wettelijke schuldsanering staat daarom op zijn Ombudsagenda voor 2020. Eerder deed de ombudsman onderzoek naar de toegang tot de gemeentelijke schuldhulpverlening.
(1) www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/vraag-en-antwoord/schuldhulpverlening-aanvragen
(2) www.rijksoverheid.nl/wetten-en-regelingen/productbeschrijvingen/wettelijke-schuldsanering-wsnp
(3) www.rijksoverheid.nl/wetten-en-regelingen/productbeschrijvingen/wettelijke-schuldsanering-wsnp
