Een tijd geleden is er in de media veel ophef ontstaan over hoodvlogs. In deze hoodvlogs rellen de rapper BOEF en Ismail Ilgun in een publieke ruimte, door bijvoorbeeld de politie te provoceren en/of te pesten. Ze leggen het onacceptabele gedrag vast op film en publiceren de filmpjes op youtube of instagram. De vlogs worden vaak bekeken en brengen publieke verontwaardiging teweeg. De media noemde de hoodvloggers onder andere straatterroristen en minister-president Rutte noemde hen het tuig van de richel.
Het zou te voor de hand liggend zijn om hierin mee te gaan en de vloggers weg te zetten als probleemjongeren en het daarbij te laten. BOEF en Ismail Ilgun representeren jongeren die feitelijk onzichtbaar zijn in de hedendaagse maatschappij. Door middel van de vlogs en het claimen van ruimte dat daaruit voortvloeit, willen deze jongeren zichzelf zichtbaar maken. Door het vloggen vindt er een verschuiving plaats van onzichtbaar zijn naar zichtbaar worden. Dit is een belangrijk signaal naar de Nederlandse politiek en zou serieus genomen moeten worden. Dat hun methode ons onwelvallig is, is logisch. Onze maatschappij komt immers alleen in actie als we ergens last van hebben.
De hoodvloggers BOEF en Ismail Ilgun lijken geïnspireerd te zijn door de ‘Religion of the Urban Cool’, een term aangehaald door de antropoloog Francio Guadalope. Hij werkte eerder met rebellerende jongeren die er alles voor over hadden om aan dure consumptiegoederen te komen, waaronder criminele praktijken. De Religion of the Urban Cool schreef hen voor dat geld hun god is en hun levensmotto de ‘Get rich quick or die trying,’ geïnspireerd op de zienswijze van de rapper 50 cent.
Zowel BOEF als Ismail Ilgun werden naar aanleiding van de vlogs gearresteerd, omdat zij verdacht werden van opruïng en het aanzetten tot geweld. Ilgun en BOEF generen aandacht voor de vlogs door te rellen en dit vast te leggen op film. Naast de publieke verontwaardiging die ze teweeg brengen hebben de hoodvloggers veel fans. Enerzijds dienen de vlogs als een vorm van vermaak, anderzijds zijn er ook veel jongeren die zich kunnen identificeren met de hoodvloggers. De hoodvlogs houden de maatschappij een spiegel voor. Het rebellerende gedrag van BOEF en Ilgun legt hegemoniale structuren (machtsstructuren) bloot. Misschien belangrijker nog, de vlogs duiden op dieperliggende maatschappelijke problemen als (on)zichtbaarheid van gemarginaliseerde groepen, in- en uitsluiting, etnisch profileren en armoede. Armoede kan een gebrek zijn aan materiele zaken, maar ook duiden op opvoedingsarmoede. Wanneer kinderen van huis uit niet mee krijgen om zich sociaal op te stellen in de samenleving, kunnen zij gedrag gaan vertonendat afwijkt van de maatschappelijke norm en worden ze daar op afgerekend.
In de vlogs van Ismail Ilgun staan hij en zijn vrienden regelmatig voor de supermarkt VOMAR. Meerdere malen is het probleem van het gebrek aan een eigen ruimte aangekaart bij de gemeente, maar volgens Ismail reageert de gemeente niet. Hij stelt dat hij samen met zijn vrienden overal weggestuurd worden en daarom voor de Vomar staan.
Het feit dat Ismail Ilgun samen met zijn vrienden voor de Vomar staat en die plaats voor de supermarkt geclaimd hebben wijst er op dat ze op deze manier hun recht op een eigen ruimte hebben opgeëist.
‘Het recht op ruimte’ is afgeleid van Harvey’s concept ‘The right to the city’ uit zijn werk Rebel Cities. In deze blog zal ik niet spreken over het recht op de stad, maar het recht op ruimte.
Het recht op ruimte is volgens Harvey geen recht dat reeds bestaat maar een recht om iets te veranderen. Een recht dat afgedwongen moet worden. Het claimen van ruimte gaat over mensenrechten, sociale gelijkheid, toegang en zichtbaarheid in de maatschappij. Jongens als Ismail Ilgun ervaren dagelijks hoe het voelt om als ‘onzichtbare’ niet mee te kunnen draaien in de samenleving, buitengesloten te worden, geen toegang tot publieke ruimtes als uitgaansgelegenheden te krijgen. Ze weten hoe het is om gediscrimineerd te worden. Het recht op ruimte stijgt op vanuit de straten, de wijken, als een schreeuw om hulp door onzichtbare jongeren.
Het provocerende gedrag van Ismail en zijn vrienden jegens de agenten in de vlogs is een vorm van kritiek tegen de situatie waarin zij zitten, maar ook tegen het etaleren van autoriteit door de politie. Het gevoel van geen onderdeel te zijn van de maatschappij, geweerd worden uit publieke ruimtes en geen baan kunnen vinden.
De vraag is niet alleen: hoe treden we hard op tegen jongeren die de openbare orde verstoren door politieagenten te belemmeren in hun werk? We zouden onszelf ook de vraag moeten stellen hoe we ervoor kunnen zorgen dat jongeren die tot gemarginaliseerde groepen in de samenleving behoren zich onderdeel kunnen voelen van deze maatschappij!
Het gevoel om ergens bij de willen horen begint al vroeg in de kindertijd. Gezien de grote culturele diversiteit de we in Nederland hebben, zouden we op de basisschool al een start moeten maken met het investeren in sociale vaardigheden van kinderen. Door kinderen elkaar de juiste vragen te laten stellen, leren ze elkaar beter leren kennen, waardoor ze verschillende (culturele) achtergronden beter leren begrijpen en hierdoor respect krijgen voor elkaar. Een mooie tool om dit te bewerkstelligen is ‘KinderrechtenNU in de klas’ waarbij kinderen met elkaar in gesprek gaan over alles wat zij zelf belangrijk vinden. Het luisteren naar een ander (elkaar) is bouwen aan een referentiekader.
Laten we ons niet alleen richten op symptoombestrijding, wanneer het gedrag van (groepen) jongeren niet voldoet aan de maatschappelijke norm. Maar laten we vooral ook kijken naar de onderliggende oorzaken die ten grondslag liggen aan bepaald gedrag. Investeren in preventie is cruciaal, wanneer we er voor willen zorgen dat alle kinderen in Nederland participeren in de samenleving.
