Veel gemeenten zijn intussen bekend met het gedachtegoed van de Omgekeerde Toets: niet de wet maar het effect als uitgangspunt. De eerste ervaringen leren dat ook cliëntenraden geïnteresseerd zijn. Laten we ook eens met een omgekeerde bril kijken naar het vormgeven van inspraak.
Uitgaan van de systeemwereld kan de gemeente als geen ander. Ook het gangbare adviestraject voor adviesraden is daarop gestoeld. De gemeente vraagt advies over een beleidsstuk en hoopt op een op de maat van de gemeente toegesneden advies: mooi in ambtelijke taal, voor ambtenaren meteen te snappen. Is het dan niet eenvoudiger om een extra ambtenaar aan te stellen, in plaats van een adviesraad te installeren?
Laten we eens omdraaien
Doe het eens anders en stel vragen, bijvoorbeeld:
Wat wil je bereiken met het advies en helpt de gangbare inspraak?
Hoe haal je het optimale uit je cliëntenraad?
Welke deskundigheid mist de gemeente?
Wat biedt een adviesraad?
Wat telt echt bij cliëntenparticipatie?
In het verlengde daarvan is het ook interessant om niet uit te gaan van wat de gemeente nodig heeft. Maar vraag wat de cliëntenraad nodig heeft om de stem van de cliënt voor het voetlicht te brengen. Dat is toch cliëntenparticipatie?
Waarom maken gemeenten het zich zo moeilijk?
Volgens een oud gezegde krijgt de gemeente de adviesraad die ze verdient. Dan wil je toch het beste? Waarom dan zo braaf? Waarom zoeken gemeenten hier niet de uitdaging en de grenzen van de beleidsvrijheid? Is het onverschilligheid, angst om je te onderscheiden, omdat (bijna) iedereen het zo doet? Of nemen we de tijd niet om even te denken wat we echt willen?
Omkeren is niet (meer) nieuw. We kennen al de MER (Minima Effect Rapportage). Waarom niet ook de MRE ingevoerd, Minima Rapporteren Effecten. Een soort uitvoeringspanel, maar dan een beetje anders, door cliënten. Helemaal niet vreemd, toch?
