Ontwikkeling en vertrouwen van kinderen onder druk door conflicten tussen ouders en de overheid

Bij conflicten tussen ouders en overheid moet er oog zijn voor de impact hiervan op het welzijn van de kinderen. Want ook zij worden geraakt door het conflict. Ze ervaren dagelijks zorgen vanwege de strijd en onmacht bij hun ouders. Hun ouders zijn hierdoor minder beschikbaar voor hen. Dat blijkt uit het rapport 'Waar ik bij ben', dat de Kinderombudsman vandaag heeft uitgebracht. 

Kinderen hebben hun eigen zorgen door het conflict en dit heeft zijn weerslag op hun welbevinden en functioneren. Veel kinderen kunnen zich op school minder goed concentreren. Ze hebben -net als hun ouders- weinig vertrouwen in de overheid.

Weinig tot geen aandacht voor kinderen
De afgelopen jaren domineerden verschillende grote conflicten tussen burgers en de overheid het nieuws. Voorbeelden zijn de kinderopvangtoeslagaffaire en de afhandeling van de overstromingsschade in Limburg. Vanuit de overheid is in dergelijke conflicten weinig tot geen aandacht voor het effect van deze conflicten op de betrokken kinderen. Daarom heeft de Kinderombudsman in dit onderzoek met kinderen gesproken over hoe het conflict hun leven en toekomst beïnvloedt. En wat voor invloed het heeft op hun vertrouwen in de overheid.

Conflict allesoverheersend 
Wat deze kinderen delen is dat ze allemaal merken dat hun ouders minder tijd en aandacht voor hen hebben. Het conflict is allesoverheersend. Ze zien daarnaast hoe hun ouders hen willen beschermen door hen er zo min mogelijk bij te betrekken. Toch krijgen ze de strijd, de frustratie en het verdriet wel degelijk mee. Kinderen maken zich zorgen over de problemen die door het conflict ontstaan. Over hun toekomst, hun gezondheid en over het welzijn van hun ouders.

Weinig vertrouwen in overheid
Ze ervaren veel stress en onzekerheid en een deel van deze kinderen kan zich minder goed concentreren op school. Verder zijn kinderen -zeker ten tijde van het conflict- net als hun ouders weinig positief over de overheid. Het vertrouwen lijkt te herstellen als het conflict goed wordt opgelost. Bijvoorbeeld als de overheidsinstantie toegeeft een fout te hebben gemaakt of als de overheidsinstantie met kinderen zelf praat.

Proactief handelen
Overheidsinstanties die betrokken zijn bij zo'n conflict moeten de impact ervan op het welzijn van kinderen erkennen en er alles aan doen de schadelijke effecten te ondervangen. Hiervoor moet de overheid kinderen een volwaardige plaats geven in zijn beleid en handelen vanuit een kinderrechtenperspectief. Zowel tijdens het conflict als bij het herstel. Overheidsinstanties moeten hierbij proactief handelen en duidelijk en eerlijk zijn.

Kinderrechteneducatie
Gemeenten en onderwijsinstellingen hebben een belangrijke taak om deze kinderen te helpen en te ondersteunen. Ze hebben ook een belangrijke informerende taak. Kinderen geven ook aan dat ze er baat bij hebben als er lotgenotencontact wordt georganiseerd. Kinderrechteneducatie moet een structureel onderdeel worden van de burgerschapslessen op scholen. Dit draagt er aan bij dat kinderen beter op de hoogte zijn van hun rechten en weten wat ze zelf kunnen doen zodat hun rechten beter worden nageleefd.