Wat gebeurt er als organisaties en onderzoekers die werken aan diversiteit en inclusie in Rotterdam bij elkaar komen? Wat voor soort samenwerkingen zouden beide partijen zinvol en productief vinden? Deze vragen vormen de drijfveer achter de netwerkrondleidingen van Vital Cities and Citizens met maatschappelijke actoren op het gebied van diversiteit en inclusie in Rotterdam. De tweede editie vond plaats op 3 juni. Deelnemers van verschillende maatschappelijke organisaties en vier verschillende EUR-faculteiten reisden van Rotterdam Zuid naar Rotterdam Noord om van elkaar te leren en mogelijke samenwerkingen te bespreken.
De rondleiding begon in Gemaal op Zuid, een voormalig gemaal waar nu de Afrikaanderwijk Coöperatie Opent externis gevestigd. Annet van Otterloo legde uit dat de coöperatie is begonnen als een kunstproject gericht op het verbeelden van mogelijkheden voor "ontwikkeling zonder verdrijving". Voor sommige van hun activiteiten koppelden ze kunstenaars aan marktkooplui en veranderden ze de markt in een agora: een openbare plaats waar de gemeenschap kon samenkomen. Een politieverbod op samenscholing op de markt motiveerde de coöperatie om eigen werkruimtes te creëren, waaronder Gemaal op Zuid. Er kwamen een gemeenschappelijke keuken en een buurtatelier, en ze gebruikten 'Right 2 Challenge'Opent extern om de schoonmaak van de marktOpent extern over te nemen. In de visie van Van Otterloo worden bij zinvolle samenwerkingsverbanden bewoners op de lange termijn betrokken en erkend. Bewoners moeten "als gelijken aan tafel zitten".
Mustapha Eaisaouiyen, van het initiatief Recht op de StadOpent extern, liet ons kennismaken met het Manifest dat zij samenstelden om een beter plan voor de 'woonvisie' van de gemeente te promoten. Iedere Rotterdammer heeft recht op betaalbare huisvesting in een sociale, prettige en veilige omgeving, ongeacht inkomen, achtergrond of verblijfsduur, legde hij uit. Eaisaouiyen stelt zich waardevolle samenwerkingen met de universiteit voor: studenten zouden, net als in de jaren '70 en '90, betrokken kunnen worden bij het delen van kennis en het helpen bij participatieprocessen en bijvoorbeeld energieoplossingen. Hij zou ook graag mogelijkheden zien om de uitwisseling tussen "Recht op de Stad"-initiatieven in verschillende landen te vergemakkelijken.
Antidiscriminatie-organisatie RADAR is actief in Rotterdam en andere Nederlandse steden. Lisette Tanis en Inte van der Tuin legden uit dat de missie van de organisatie weliswaar rechtstreeks is afgeleid van artikel 1 van de Nederlandse Grondwet, maar dat zij ook aandacht besteden aan klassenkwesties, die minder zichtbaar zijn in de wet. Hun belangrijkste taak is een contactpersoon te zijn voor mensen om gevallen van discriminatie aan te geven. Zij volgen ook de zaken op en bieden trainingen aan. Een belangrijke uitdaging voor hen is het verbeteren van de manier waarop zij de impact van hun werk meten.
De deelnemers aan de tour staken de Erasmusbrug en het stadscentrum over per fiets en tram om aan te komen bij het oude Heilige Geesthuis, waar emancipatie-organisatie Dona Doria is gevestigd. In dit historische gebouw uit 1800 ontmoetten zij vertegenwoordigers van Space010, de jongerenafdeling van Dona Daria, en RoSA, de Rotterdamse Sociale Alliantie.
Space010Opent extern wil "ruimte en ideeën voor en van jongeren" creëren en volgt daarbij een intersectionele aanpak. Directeur Gert-Jan Verboom illustreerde dit door een aantal van hun programma's te beschrijven. Unboxing RotterdamOpent extern bijvoorbeeld, is een forum voor queers en jongeren van kleur om met elkaar in contact te komen door het delen van persoonlijke verhalen. De Space Academy biedt op haar beurt trainingen aan om inclusief 'ruimte te maken' in de stad. Wat zinvolle samenwerking betreft, aldus Verboom, zou Space 010 geïnteresseerd zijn in (tools voor) evidence-based impact assessment van hun projecten en interventies, en in het verkennen van de manier waarop de persoonlijke verhalen van jongeren kunnen inspireren tot onderzoek en kennisproductie.
Het volledige bestuur van RoSA! nam deel aan de sessie. Hans Goosen, Therese Steur, Adriana Rollingswier, en Tjeerd de Boer plaatsten de 15-jarige strijd van de organisatie tegen armoede in Rotterdam binnen bredere sociaal-politieke transformaties. Rollingswier verwees specifiek naar haar ervaring als maatschappelijk werker in een tijd waarin het Nederlandse welvaartsmodel werd vervangen door de zogenaamde participatiesamenleving. Vertrouwen werd vervangen door wantrouwen, zei ze. Zij "wendde zich daarom tot RoSA!" om haar "woede om te zetten in actie". De Boer benadrukte ook de nauwe relatie tussen het neoliberale beleid van het land en de sociale ongelijkheid. Grotere ongelijkheid in Rotterdam, legde Goosen uit, houdt RoSA! bezig en de organisatie staat te popelen om nieuwe samenwerkingsverbanden op te bouwen om door te gaan met het aanvechten van oneerlijk beleid, het voorstellen van nieuw beleid, en het bieden van directe hulp aan mensen in nood.
Al met al benadrukten de presentaties en de formele en informele gesprekken van die dag de diverse en rijke manieren waarop maatschappelijke actoren ongelijkheden bestrijden en met burgers in Rotterdam samenwerken. Het was bijvoorbeeld bijzonder interessant om te horen hoe vertegenwoordigers van Space010 en RoSA! elkaars benaderingen tegenover elkaar stelden en waardeerden: de ene richtte zich op jongeren en intersectionaliteit en de andere verdedigde welzijnsprincipes en besteedde speciale aandacht aan discussies op basis van klasse. De deelname van EUR-onderzoekers en studenten uit verschillende disciplines en André Hendrikse van Impact at the Core; Wim van Heemst, voorzitter van Me & Society; en Michelle van Zanten van 010 inclusief, maakte de discussie nog rijker.
Alles bij elkaar opende de dag waardevolle mogelijkheden voor samenwerking tussen en binnen de EUR-gemeenschap en lokale organisaties die werken aan diversiteit en inclusie. Het bevestigde dat het samenbrengen van academici en burgeractoren die een gemeenschappelijk belang hebben in de diversiteit en inclusie van Rotterdam, niet alleen leuk is. Het kan ook productief zijn in termen van mogelijkheden om van elkaar te leren en uiteindelijk samen te werken.
De tours bieden EUR-medewerkers en studenten van verschillende faculteiten de mogelijkheid om vertegenwoordigers van maatschappelijke actoren op het gebied van diversiteit en inclusie in Rotterdam te ontmoeten en mogelijkheden voor samenwerking te bespreken. Routes en ontvangende organisaties beslaan (delen van) VCC's eigen alternatieve stadsplattegrond. Tijdens de eerste editie van de tourOpent extern, in december 2021, hebben EUR-medewerkers ontmoetingen gehad met vertegenwoordigers van GayRotterdam.nlOpent extern, DIG IT UPOpent extern, Dona DariaOpent extern, Me & SocietyOpent extern, en Verhalenhuis BelvédèreOpent extern. Een derde editie van het evenement zal eind 2022 plaatsvinden. Houd de nieuwsbrief van VCC in de gaten om je aan te melden en mee te doen!
