Hoe mooi zou het zijn als burgers en vluchtelingen in een volgende stap gemeenten gaan betrekken bij de uitvoering van hun gezamenlijke plan voor de toekomst, in plaats van andersom? Lees nu de nieuwe blog van Guy de Hoop.
Tien jaar geleden woonde ik in een appartementencomplex. Naast mij woonde een man van een jaar of tachtig. Regelmatig zag ik hem langsrijden op een scootmobiel met het slangetje van een zuurstoffles in zijn neus. Ik wist dat hij vaak benauwd en slecht ter been was. Op een dag belde zijn ambulante begeleidster bij mij aan. Ze vroeg mij of ik die week een keer de boodschappen voor mijn buurman kon doen, omdat zijzelf en zijn kleinkinderen waren verhinderd. Mijn buurman kende ik niet goed, dus ik voelde me eerlijk gezegd vooral vereerd dat hij mij zijn portemonnee en kwetsbaarheid toevertrouwde. ‘Geen probleem’, zei ik daarom meteen.
Een week later vroeg zijn begeleidster of ik het nog een keer wilde doen. Een week later opnieuw. Tja… Een éénmalig karweitje werd een wekelijkse routine. Onverwachts had ik het ineens erg druk gekregen op mijn werk. Boodschappen deed ik altijd vlug-vlug-vlug met gezonde tegenzin op de terugweg. Ik kreeg een steeds grotere hekel aan het doen van de extra boodschappen. Er ging hierdoor steeds meer tijd en schuldgevoel tussen het doen van zijn boodschappen zitten. Soms zelfs een maand.
Uiteindelijk werd het me niet meer gevraagd en ben ik op een gegeven verhuisd zonder mijn buurman ooit nog te spreken. Ik vond het ontzettend asociaal van mezelf dat ik de hulp heb laten verwateren. Ik heb me er nog een lange tijd schuldig over gevoeld.
Tijdens mijn trainingen Sociale Netwerk Versterking stellen deelnemers mij regelmatig de volgende vragen: ‘Is zo’n Meedenkbijeenkomst niet veel te omslachtig voor de klant en zijn sociaal netwerk? Mag je als professional het netwerk van de klant wel betrekken bij zijn problemen? Raakt het netwerk dan niet overbelast of gepikeerd? Ontstaan er geen ruzies of gevaarlijke situaties?
Het verhaal over mijn vroegere buurman vertel ik graag als antwoord op deze vragen. Wat mij belastte was namelijk niet zijn vraag om hulp. Zoals gezegd vond ik het fijn dat hij mij hiertoe vertrouwde. Wat mij vooral belastte was dat in de vraag om hulp al was besloten HOE ik de moest bieden.
Wat mijn buurman jammer genoeg niet wist en waar ik indertijd ook niet bij stil heb gestaan, is dat ik het leuk vind om te koken. Ik kook iedere avond graag zo uitgebreid mogelijk en alles wat ik teveel kook, vries ik in. Mijn vriezer staat vol met bakjes eten. Als ik was uitgenodigd door mijn buurman om mee te denken in een Meedenkbijeenkomst, dan had ik in de Privétijd zeker aangegeven dat ik een blóedhekel heb aan het doen van boodschappen.
Maar,
Op het boodschappenlijstje dat mijn buurman aan me meegaf stonden regelmatig kant-en-klaar maaltijden. Ik had tijdens de bijeenkomst mijn buurman het voorstel kunnen doen om iedere avond een vers bakje eten voor hém in te vriezen. Het zou een duurzame oplossing geweest zijn, omdat ik al iedere avond een maaltijd invries. Nog belangrijker: Ik vind het ook erg leuk om te koken. In tegenstelling tot de wekelijkse boodschappen zou deze dagelijkse afspraak me totaal niet belast hebben.
Binnen Sociale Netwerk Versterking wordt de eigenaar van een kwestie automatisch de eigenaar van een oplossing:
Vaak wordt er binnen de hulpverlening gesproken over ‘het meer betrekken van het netwerk’ van klant, cliënt of patiënt. Het is een mooi streven dat er aandacht wordt geschonken aan het systeem waarvan de klant deel uitmaakt.
Binnen Sociale Netwerk Versterking handelt de professional echter vanuit de visie dat hij een tijdelijke passant is in het leven van de klant. Niet het systeem of het netwerk ‘wordt betrokken’ bij de klant en zijn situatie, want zij zijn er al!
Degene die betrokken wordt is de professional. Hij tracht zich dan ook misbaar te maken, omdat de klant het later ook zonder hem zal moeten doen als hij weer vertrekt.
In mijn vorige blog maakte ik een onderscheid tussen de begrippen ‘Vluchtelingenprobleem’ en ‘Vluchtenoplossing’. Je zou je, net zoals een aantal deelnemers aan mijn trainingen, bijna gaan afvragen of het niet veel te riskant en omslachtig is om burgers en vluchtelingen samen te brengen om een plan te gaan maken? Zijn ze niet al overbelast? Moeten burgers wel worden betrokken bij de problemen van vluchtelingen? Is dat niet de taak van overheid? Zijn gewone burgers en vluchtelingen wel in staat tot het maken van zo’n ingewikkeld plan? Ontstaan er geen gevaarlijke situaties en ruzies tijdens zo’n Meedenkbijeenkomst?
Wat mij het meest bezig houdt, als ik de berichten lees, is de heersende overtuiging dat burgers blijkbaar gemotiveerd moeten worden tot het helpen van een medemens. Ze worden wel degelijk betrokken bij de plannen van de overheid, is het motto. Ze worden massaal uitgenodigd en bijeengebracht in wijkgebouwen, waar ze niet mogen meedenken, maar waar nog wel een reactie mogen uiten over vluchtelingenoplossingen die anderen al hebben bedacht. Buiten staat de ME voor dranghekken klaar voor het geval dat niet de búrgers van de betreffende gemeente, maar passanten uit andere gemeenten hun zegje hardhandig komen doen over de plannen van passanten uit weer andere gemeenten.
Een eerste belangrijk stap om te komen tot duurzame plannen is het laten varen van de overtuiging dat mensen nog betrokken moeten worden bij hun eigen situatie en problemen. Die mensen zijn er immers al… En zéér deskundig over de problemen binnen hun eigen situatie. Als burgers en vluchtelingen de ruimte krijgen om hun perspectieven met elkaar te delen, dan komen gezamenlijke oplossingen weer iets dichterbij. De overheid kan helpen bij het maken van een plan door informatie te verstrekken over wat wel en niet mogelijk is: vluchtelingenbeleid, afspraken die zijn gemaakt, vergunningen of begrotingen… Piketpaaltjes maken transparant en helder waar het plan aan moet voldoen.
Hoe mooi zou het zijn als burgers en vluchtelingen in een volgende stap de overheid gaan betrekken bij de uitvoering van hun gezamenlijke plan voor de toekomst, in plaats van andersom?
Eerdere blog van Guy de Hoop van MEEK2
Oplossing voor de vluchtelingenoplossing?
Op 19 mei verzorgt Guy de Hoop de workshop Sociale Netwerk Versterking. In deze workshop laat Guy u kennismaken met de werkwijze Sociale Netwerk Versterking . Wat is deze werkwijze? Hoe pas ik deze in de praktijk toe en wat betekent dit voor mijn rol als ondersteuner, als manager en voor de organisatie. Meld u nu aan.
