Als jeugdbeschermer bij de William Schrikker Stichting is Paula Veldman vooral bezig met het uitvoeren van maatregelen. Daarnaast is ze betrokken bij de proeftuin Food Valley, waarbij de manier van werken juist gericht is op het voorkomen van maatregelen. In dit artikel delen we haar ervaringen en inzichten over het werken in de proeftuin.
Paula’s werk bij William Schrikker Stichting bestaat uit het ondersteunen van gezinnen, huishoudens en kinderen met een verstandelijke beperking bij gezinsvoogdij en Ondertoezichtstellingen (OTS'en). “Wij zijn in wezen de regievoerders van de maatregel," legt ze uit. “Dat vraagt om een strakke werkwijze, waarbij ik me moet houden aan allerlei vaste afspraken en deadlines. In de proeftuin is dat heel anders: daar nemen we de tijd om te vertragen en om goed te analyseren.”
Samen met lokale professionals naar verbeterpunten kijken en de tijd nemen om problemen grondig aan te pakken. Dat zijn enkele van de voordelen die Paula ziet van het werken in de proeftuin. “Wat ik heel waardevol vind, is dat we werken in een multidisciplinair team. Tijdens overleg bekijken we een situatie vanuit meerdere perspectieven. Het is niet alleen de blik van een jeugdbeschermer, van Veilig Thuis of van de Raad voor de Kinderbescherming, maar een gezamenlijke aanpak. Dat zorgt voor een brede blik.
In de proeftuin trekken we echt op met het lokale veld. Soms kan het helpen dat ik, als iemand van een gecertificeerde instelling, net iets steviger bepaalde processen kan neerzetten," vertelt Paula. “Op die manier kan de lokale professional te allen tijde naast het gezin of huishouden blijven staan. "En soms helpt het om het werk samen te dragen, vooral wanneer lokale professionals al jarenlang met een zaak bezig zijn. Dan is dat echt een verademing."
Paula geeft een voorbeeld van een gezin waar het lokale team vastliep. Er was sprake van diefstallen, verzuim en andere zorgen. Het team had van alles geprobeerd, maar kwam geen stap verder. "De eerste keer dat ik bij deze moeder thuiskwam, was ze woedend. Ze sloeg met haar vuist op tafel en schreeuwde, ze was alle hulpverlening zo zat. Ik heb haar rustig laten uitrazen. ‘Dat lucht zeker op’, vroeg ik toen ze klaar was. ‘Zullen nu in gesprek gaan?’ Dat bleek de sleutel: haar werkelijk horen en erkenning geven dat die boosheid er mag zijn. Ik stelde voor om gewoon af en toe langs te komen voor een kop koffie."
Deze persoonlijke benadering, waarbij tijd wordt genomen om een vertrouwensband op te bouwen, zou in Paula’s reguliere werk bij de William Schrikker Stichting niet mogelijk zijn. "Daar is de druk om een OTS zo snel mogelijk af te sluiten heel hoog. Dan zet je snel hulpverlening in, en als dat niet werkt, verleng je de OTS. Maar zo’n benadering had bij dit gezin nooit gewerkt."
Paula’s ervaringen in de proeftuin laten zien dat een persoonlijke benadering, waarbij de tijd wordt genomen om vertrouwen op te bouwen, een wereld van verschil kan maken voor gezinnen en huishoudens in de jeugdzorg. "Ze voelen zich meer serieus genomen," zegt Paula. “En krijgen de hulp die ze werkelijk nodig hebben. Zo gaat het nu beter met de dochter in het eerdergenoemde gezin, mede dankzij een intensieve behandeling en een dagbehandelingsplek. En de zoon kon op een goed passende stageplaats terecht. Er is weer rust in het gezin.”
"Een mooi compliment was dat de moeder op een gegeven moment tegen haar zoon zei: 'Paula komt vanmiddag weer, daar heb ik zin in.' Alleen door er te zijn, zonder verwachtingen of druk, kwam er langzaam beweging in de zaak."
Het is een aanpak die, als het aan Paula ligt, de toekomst van de jeugdzorg zou moeten vormen. “Maatregelen zullen er altijd zijn, dat staat als een paal boven water. Dat kan ook niet anders, al zou ik er nog een boel dingen aan zien veranderen. Maar ik zou het fijn vinden als we vaker op deze manier zouden kunnen werken. Het neemt meer tijd in beslag omdat we vaak in duo’s werken, maar op de lange termijn levert het veel meer op. Een maatregel kost zoveel meer geld dan de paar uur die ik met een cliënt zit te praten. Bovendien is een gezin of huishouden er in de regel veel beter mee geholpen. Tel uit je winst."
