Sabine van Iersel is coördinator van het Toekomstscenario en voorzitter van de Jeugdbeschermingstafel Hart van Brabant. Ze legt in dit artikel uit hoe de proeftuin Hart van Brabant het verschil maakt voor gezinnen en huishoudens (met en zonder kinderen) en voor de professionals die ermee werken.
Sinds januari 2023 is Sabine betrokken bij de proeftuin Hart van Brabant. Wat deze proeftuin onderscheidt, is de inrichting van een regionaal veiligheidsteam waar de jeugdbeschermingstafel en het regionaal expertteam onder komen te hangen. "We hebben één lijn voor aanmeldingen gecreëerd, zodat er geen vertraging optreedt. We kunnen problemen eerder signaleren en kijken direct wat nodig is. Dan schakelen we experts in die out of the box kunnen denken.”
Sabine illustreert de impact van deze nieuwe manier van werken met een concreet voorbeeld. "Er was een gezin met twee kinderen, waarbij de ouders in een complexe scheiding verwikkeld waren. Eén van de kinderen had gedragsproblemen en de ander had gezondheidsklachten, de moeder weigerde therapie. Door de proeftuin konden we snel een gezinsadvocaat, een orthopedagoog en een scheidingsspecialist inzetten. Binnen anderhalf jaar was er een overeenkomst tussen de ouders en zagen we positieve veranderingen. De jongen ging goed op school en het meisje kreeg eindelijk de juiste behandeling voor haar gezondheidsproblemen."
Wat deze casus zo krachtig maakt, is de snelheid waarmee de hulp kon starten. "Volgens de oude manier hadden we eerst naar een samenwerkingsverband van vier jeugdhulpaanbieders moeten verwijzen. Maar daar geldt een lange wachttijd. Dan waren we veel langer onderweg geweest voordat de hulp op gang zou komen."
Werken in het regionaal veiligheidsteam betekent voor professionals dat ze meer grip hebben op het proces. Sabine legt uit hoe dit in de praktijk werkt: "Binnen de proeftuin neemt het wijkteam de coördinatie voor zijn rekening. Als er bijvoorbeeld een casus vanuit Veilig Thuis komt, coördineert het wijkteam de verdere stappen. We betrekken experts uit verschillende zorgsegmenten en zorgen ervoor dat iedereen op één lijn zit. Dit zorgt voor overzicht en voorkomt dat gezinnen en huishoudens tussen alle hulpverleners verdwalen."
Een tweede voorbeeld illustreert hoe deze samenwerking uitpakt: "We hadden een gezin met vijf kinderen, elk met een zorgbehoefte, in een ernstig vervuilde woning. De moeder stond er praktisch alleen voor, omdat de vader lange dagen werkte en zelf ook gezondheidsproblemen had. De oudste dochter, die zwanger was, woonde samen met haar vriend tijdelijk weer bij haar ouders. Dankzij de samenwerking met uiteenlopende partijen, zoals de woningcorporatie en ambulante hulpverleners, konden we snel zorgen voor een goede huurwoning en intensieve begeleiding. Zo konden we een stabiele leefomgeving creëren voor dit gezin."
Een belangrijke sleutel tot succes is het vertrouwen dat gezinnen en huishoudens hebben in de hulpverlening binnen het regionaal veiligheidsteam. Sabine legt uit: "Vaak is een gezin of huishouden door eerdere ervaringen terughoudend of wantrouwend tegenover hulpverleners. In de proeftuin werken we er hard aan om dat vertrouwen op te bouwen. We betrekken ouders intensief bij het proces en maken ze onderdeel van de oplossing."
Een andere kracht van de proeftuin is het vermogen om buiten de gebaande paden te denken. Sabine: "In veel gevallen blijven hulpverleners hangen in standaardoplossingen. In het regionaal veiligheidsteam kijken we juist naar wat er écht nodig is. Zo was er een gezin waarvan een van de kinderen drie keer gesloten had gezeten. We hebben ervoor gepleit om haar meer verantwoordelijkheid te geven en haar niet opnieuw gesloten te plaatsen, ondanks de problemen. Dit soort afwegingen maken we steeds in overleg met de Raad voor de Kinderbescherming en andere betrokken partijen."
Sabine benadrukt hoe waardevol deze werkwijze is voor de professionals zelf. "De proeftuin geeft ons de ruimte om creatief te zijn en nieuwe wegen te bewandelen. Het is voor mij een enorme verrijking om te zien dat we gezinnen en huishoudens echt vooruit kunnen helpen, door het anders te doen. Het geeft energie om te merken dat er beweging komt in casussen die eerder muurvast zaten."
Voor professionals is het werken in de proeftuin een kans om te leren en te groeien. "We zitten dicht bij de mensen om wie het gaat, hebben direct contact en kunnen snel schakelen. Gezinnen en huishoudens krijgen sneller hulp, professionals hebben meer grip en we werken samen aan duurzame oplossingen. Dat geeft voldoening, omdat we echt het verschil maken.”
