Steeds meer statushouders vonden het afgelopen jaar een plek in onze samenleving. In 2019 werkt 30% van de statushouders die sinds 2014 in Nederland zijn, tegenover 17% in 2018. Daarnaast daalde het aantal statushouders in de bijstand van 82% naar 58%. Dit blijkt uit de Divosa Benchmark Statushouders. Ook volgden meer statushouders onderwijs en haalden meer mensen hun inburgeringsdiploma. De integratie van statushouders zal in 2020 echter een flinke knauw krijgen door de impact van corona.
Een belangrijke oorzaak voor de positieve ontwikkelingen in 2019 is dat veel statushouders uit de grote toestroom in 2016 hun plek in de samenleving vonden. Een deel van hen heeft het driejarig inburgeringstraject met succes doorlopen. Daarmee heeft 41% van de statushouders die sinds 2014 in Nederland zijn het diploma op zak, tegenover 14% het jaar ervoor.
De toename van het aantal werkende en schoolgaande statushouders is ook te danken aan de extra inzet van gemeenten. Veel gemeenten zijn sinds 2017 gestart met een actieve(re) aanpak om statushouders te laten integreren. Bijvoorbeeld met de inzet van dedicated klantmanagers die zich specifiek richten op de begeleiding van statushouders en op maat gemaakte begeleidingsprogrammma’s. Gemeenten werden geholpen door de aantrekkende economie en bijbehorende groei op de arbeidsmarkt.
Voor 2020 is de verwachting dat de positieve ontwikkelingen zullen kenteren. De impact van corona leidt tot grote risico’s voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, zoals statushouders. Dit heeft het SCP ook al voorspeld. Gemeenten verwachten dat veel statushouders hun baan verliezen en meer statushouders weer een beroep zullen moeten doen op de bijstand. Velen van hen hebben een flexibel dienstverband (nulurencontracten en tijdelijke contracten). Deze werknemers vangen in tijden van corona de eerste klappen. Bovendien leiden onzekerheden en financiële tegenvallers ertoe dat werkgevers minder goed in staat zijn statushouders een (stage- of leerwerk)plek te bieden.
Corona heeft meer negatieve gevolgen voor de integratie van statushouders. Zo werden veel taallessen digitaal in plaats van fysiek aangeboden. Voor statushouders is digitale communicatie niet altijd vanzelfsprekend. Ook werden examens uitgesteld en de huisvesting van statushouders is een tijd gestagneerd geweest.
De coronamaatregelen stellen gemeenten voor nieuwe uitdagingen in hun begeleiding van statushouders. De vraag is hoe zij goed in contact blijven met statushouders als fysieke afspraken niet meer zo gebruikelijk zijn en digitale afspraken voor hen niet altijd vanzelfsprekend zijn. Als volgend jaar de nieuwe Wet inburgering in werking treedt, vereist de ‘brede intake’ intensief contact tussen gemeenten en statushouders. Daar ligt wel een aanleiding en een kans voor gemeenten om statushouders in beeld te krijgen en te houden. Veel gemeenten zoeken nu al naar nieuwe, effectieve manieren om statushouders te begeleiden. Gemeente Leeuwarden is bijvoorbeeld aan de slag met de brede intake.
Het gaat hier om statushouders tussen de 18 en 65 jaar, die vanaf januari 2014 tot en met december 2019 een verblijfsvergunning ‘asiel’ hebben gekregen en ingeschreven zijn bij de gemeente. Dit kunnen mensen zijn die al een paar jaar in een gemeente wonen, maar ook pas een maand.
De cijfers komen uit de Divosa Benchmark Statushouders, waarmee 168 gemeenten inzicht krijgen in de situatie van statushouders door de jaren heen. Door de cijfers met elkaar te vergelijken en verhalen achter de cijfers te delen, leren gemeenten van elkaar en kunnen ze hun inburgeringsbeleid verbeteren. De Divosa Benchmark is een initiatief van Divosa, BMC en Stimulansz.
Bekijk het oorspronkelijke artikel.
