Het ministerie van SZW werkt aan bijna gratis kinderopvang voor werkende ouders vanaf 2027. De VNG maakt zich zorgen over de verwachte nadelen, vooral voor de toegang van de kinderopvang en de kansenongelijkheid.
v
Onze zorgen staan verwoord in een brief aan minister van Gennip (SZW) en worden onderstreept door de uitkomsten van een VNG-quickscan. We werken samen met partners aan een sterke pedagogische basis om te zorgen voor een goede start en goede toekomst van iedere jeugdige. 'Kinderopvang toegankelijk voor alle kinderen' is hierbij een belangrijke bouwsteen.
De huidige plannen voor de bijna gratis kinderopvang dreigen er voor te zorgen dat juist ouders met een laag inkomen moeilijker gebruik kunnen maken van de opvang. Bijna gratis kinderopvang zorgt voor een stijgende vraag waardoor de prijzen gaan stijgen. Dit wordt versterkt door het personeelstekort dat er nu al is.
Zonder aanvullende maatregelen neemt daardoor de toegankelijkheid van de kinderopvang af en wordt de kansenongelijkheid vergroot. In de VNG-quickscan signaleren gemeenten deze problemen. Zij zien flinke risico’s voor de toegankelijkheid en de kwaliteit van de kinderopvang en vrezen dat de voorstellen leiden tot een afname van de kansengelijkheid voor kinderen én ouders.
Het rijk zou het voor kinderopvangorganisaties onmogelijk moeten maken om een eigen bijdrage aan ouders te vragen die hoger ligt dan de 4% van de maximum uurprijs zoals die door het rijk wordt vergoed. Een dergelijk prijsplafond wordt ook in de quickscan door gemeenten bepleit om grote prijsstijgingen te voorkomen.
Een prijsplafond kan verdringing van de ouders met een laag inkomen beperken. Het draagt er zo aan bij dat juist de kinderen die het meeste baat hebben bij extra ontwikkeltijd een plek kunnen krijgen in de kinderopvang.
De VNG pleit ervoor om de arbeidseis te laten vervallen zodat ook niet-werkende ouders van kinderopvang gebruik kunnen maken en alle ouders op de arbeidsmarkt en maatschappelijk kunnen participeren. Het maakt bovendien aparte regelingen overbodig zoals kinderopvang op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI).
De grote, structurele extra uitgaven aan de kinderopvang bieden kansen om de ontwikkeling van álle kinderen te stimuleren en de participatie van ouders te vergroten. We moeten wel direct de juiste keuzes maken bij de vormgeving van het nieuwe financieringsstelsel. Verkeerde keuzes kunnen juist een tegengesteld effect hebben. De VNG werkt er graag aan mee om het geheel zo in te richten dat we een toegankelijke basisvoorziening een stap dichterbij brengen.
