De Tweede Kamer heeft de Raad van State gevraagd om voorlichting te geven over een nota van wijziging bij de Wet seksuele misdrijven. De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 31 mei 2023 die voorlichting vastgesteld. De voorlichting gaat over de strafbaarstelling van kindersekspoppen. De voorlichting is op 5 juni 2023 openbaar gemaakt en gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Het voorstel van de regering gaat onder andere over het strafbaar stellen van het bezit en het verspreiden van kindersekspoppen. Deze voorwerpen kunnen volgens de regering namelijk bijdragen aan een subcultuur waarin seksuele handelingen met kinderen normaal worden bevonden. Deze strafbaarstelling moet een duidelijke norm stellen dat kindermisbruik niet wordt getolereerd. Ook wil de regering het mogelijk maken dat deze poppen uit de handel worden gehaald en worden vernietigd.
De Afdeling advisering bekijkt als wetgevingsadviseur elk voorstel aan de hand van een vast beoordelingskader. Welke vragen zijn bij dit voorstel belangrijk? Omdat het in dit geval om een voorlichting gaat, geeft de Afdeling advisering een aantal punten ter overweging mee aan de regering en het parlement die kunnen meespelen bij de beoordeling van het wetsvoorstel. De Afdeling advisering heeft in dit geval vooral gekeken of het voorstel in overeenstemming is met de grondrechten en het Unierecht (constitutionele en juridische analyse) en of de voorgestelde regeling inhoudelijk duidelijk is (uitvoeringsanalyse).
Seksueel misbruik van kinderen is zeer ernstig en heeft vaak grote, levenslange gevolgen voor kinderen en moet daarom bestreden worden. Veel handelingen die kinderen schade toebrengen zijn daarom al strafbaar gesteld. Het voorstel draait echter niet om het strafbaar stellen van handelingen die kinderen direct schade toebrengen, maar vooral om het stellen van een norm. Met die norm wil de regering een subcultuur tegengegaan waarin het seksualiseren van kinderen normaal wordt bevonden. De vraag die regering en parlement moeten beantwoorden is of dat voldoende reden is om de rechten en vrijheden van anderen door de inzet van het strafrecht te beperken. In de voorlichting geeft de Afdeling advisering de regering en het parlement verschillende overwegingen mee die zij bij die beoordeling kunnen betrekken. Zo moeten zij afwegen en uitleggen hoe ver de overheid mag gaan bij het strafbaar stellen van gedragingen die afkeurenswaardig of zelfs immoreel worden gevonden, maar op zichzelf anderen geen directe schade toebrengen. Als morele afkeuring voldoende is om gedrag strafbaar te stellen, is het namelijk de vraag waar de grens ligt voor strafrechtelijk ingrijpen.
De Afdeling advisering maakt ook opmerkingen over de leeftijdsgrens die in de strafbaarstelling wordt gesteld. Het voorstel gaat over poppen die eruit zien als kinderen onder de achttien jaar. Dat kan in de praktijk echter tot discussies leiden. Het verschil tussen een persoon van zeventien en een persoon van negentien kan namelijk lastig te bepalen zijn. Bij een pop is dat nog moeilijker. Om ervoor te zorgen dat de strafbaarstelling goed kan worden gebruikt, stelt de Afdeling advisering voor om de leeftijdsgrens te beperken tot twaalf jaar. Die leeftijdsgrens sluit aan bij poppen die de Douane in de praktijk tegenkomt en bij andere strafbaarstellingen in de Wet seksuele misdrijven.
