Het is de Nationale Vitaliteitsweek, een week die in het leven is geroepen om werkend Nederland bewust te maken van het belang van de eigen vitaliteit. Vitaliteit is belangrijk voor een gezond en gelukkig leven, zowel op het werk als in het dagelijkse leven. Als je vitaal bent, heb je voldoende energie en veerkracht om uitdagingen aan te gaan en te presteren. Zowel het werk zelf als sport en bewegen kunnen bijdragen aan de mentale gezondheid van de Nederlanders. Doordat veel volwassenen een aanzienlijk deel van hun tijd doorbrengen op het werk is het werk een mooie plek om hierop in te zetten.
Werken is in de kern goed voor de gezondheid. Zo biedt werk onder andere inkomen, structuur en zingeving. Werken of aan het werk blijven is goed voor de mentale gezondheid en het kan zelfs bijdragen aan het herstel van mentale problemen. Werk verliezen kan leiden tot nieuw ontstane psychische problematiek. De uitval en de verzuimkosten als gevolg van burn-outklachten blijven toenemen.
Met name onder jonge werknemers zijn de cijfers zorgelijk. Het aantal burn-outklachten is het hoogste onder jonge hoogopgeleide vrouwen. Hoog opgeleide jongeren ervaren veel druk om te presteren, vanuit de maatschappij, het werk en op sociaal vlak. Het gevoel altijd alles goed moeten doen, het constant bereikbaar moeten zijn, zorgtaken en de combinatie van werk en gezinsleven geven veel stress. Naar aanleiding hiervan is de campagne “Hey, het is oké” gelanceerd om werkstress bespreekbaar te maken: www.heyhetisoke.nl. Ook op www.mentaalvitaal.nl kun je tips vinden over hoe je om kunt gaan met mentale klachten en werkdruk.
Naast dat werk invloed heeft op onze mentale gezondheid, hangt sport en bewegen ook samen met een mentale gezondheid. Naast de welbekende positieve effecten van sport en bewegen op onze fysieke gezondheid, laat onderzoek zien dat sport en bewegen een positieve invloed kunnen hebben op mentale gezondheid. Een oorzaak-gevolgrelatie is niet altijd vast te stellen, maar er lijkt sprake van een positieve spiraal: sporten en bewegen hangt samen met een betere mentale gezondheid, en dat leidt weer tot meer motivatie om te sporten en bewegen.
Wist je bijvoorbeeld dat:
79% van de medewerkers productiever is door regelmatig te sporten en bewegen.
Mensen die regelmatig sporten en bewegen gemiddeld 25 dagen minder verzuimen over een periode van 4 jaar dan niet-sporters.
Sport en bewegen bijdragen aan het afvoeren van stresshormonen en – gevoelens.
Sport en bewegen bijdragen aan cognitief functioneren zoals concentratie en uitvoerend vermogen.
Toch voldeed in 2022 slechts 45,8 % van de Nederlandse volwassenen (18 t/m 64 jaar) aan de beweegrichtlijnen. Daarnaast blijkt ook dat de volwassenen doelgroep (18 t/m 64 jaar) in 2021 gemiddeld 9,36 uur op een dag zitten.
Steeds meer onderzoek laat zien dat veel gezondheidsrisico’s met name komen door lang en langdurig achter elkaar zitten. Deze risico’s worden niet volledig gecompenseerd met veel bewegen naast het werk. Met name onderbreken met bewegen is aan te raden.
Enerzijds kan sport en bewegen bijdragen aan positieve effecten op onze gezondheid, concentratie, stressregulatie en de productiviteit. Anderzijds weten we dat veel mensen nog niet voldoende bewegen en ook veel uren op een dag zitten. Gezien de hoeveelheid tijd die mensen op het werk doorbrengen, maakt de werkplek een goede plek om op meer bewegen in te zetten. Maar wat kun je als werkgever doen om sport en bewegen te stimuleren? Er zijn voldoende tips en voorbeelden te bedenken. Denk hierbij aan: lunchwandelen, staand vergaderen, zittend werken afwisselen met staand werken en wandelend vergaderen. Wandelend vergaderen is te stimuleren door te zorgen dat je een wandelroute in de agenda vastlegt als vergaderruimte. Zo weten collega’s van tevoren dat deze afspraak wandelend is. Geef de medewerkers de ruimte om hun werktijden aan te passen, zodat ze kunnen sporten en bewegen tijdens bijvoorbeeld een pauze. Of start een challenge onder collega’s, denk aan het zetten van een aantal stappen in de maand of een lokale hardloopwedstrijd.
Al deze maatregelen werken het beste als ze gesteund en mogelijk gemaakt worden door de organisatie, maar ook in samenwerking met de medewerkers. Een organisatiebrede aanpak heeft meer kans om succesvol te zijn.
Samenvattend is de werkvloer een hele mooie plek om in te zetten op de vitaliteit van werknemers. Sport en bewegen kunnen hier een rol in spelen. Elke kleine stap die je daarin zet als organisatie kan al winst opleveren.
