Het huidige onderwijs staat voor een grote uitdaging: hoe zorgen we ervoor dat leerlingen die extra zorg nodig hebben, tijdig de juiste ondersteuning krijgen zonder dat dit ten koste gaat van de onderwijskwaliteit?
Voor velen die in het sociaal domein werken, is dit een herkenbaar spanningsveld. Gemeenten en scholen zoeken naar manieren om onderwijs en zorg effectief samen te brengen, zodat leerlingen hun leerdoelen halen en tegelijkertijd de zorg ontvangen die ze eventueel nodig hebben. In de praktijk blijkt dit echter moeilijk vanwege ingewikkelde regelgeving, versnipperde financieringsstromen en administratieve handelingen. Flexibele oplossingen ontbreken vaak, waardoor er niet snel genoeg ingespeeld kan worden op de behoeften van leerlingen.
Voor scholen in het speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) betekent de financiering van zorg dat ze te maken hebben met meerdere instanties. Zoals gemeenten, samenwerkingsverbanden, zorgkantoren en zorgverzekeraars. Hierdoor is het haast onmogelijk om zorg en onderwijs goed geïntegreerd aan te bieden en de benodigde hulp op het juiste moment in te zetten.
Een veelbelovende oplossing voor het speciaal onderwijs ligt in collectief aanbod en financiering van zorg in onderwijstijd. Het collectieve model bundelt middelen uit de Jeugdwet, Wet langdurige zorg, Zorgverzekeringswet en Wet maatschappelijke ondersteuning in één centrale pot. Een belangrijk voordeel van deze aanpak is dat zorgverleners en onderwijsprofessionals sneller en flexibeler kunnen inspelen op de behoeften van leerlingen. Hierdoor kan hulp eerder worden opgestart, krijgen leerlingen zorg en ondersteuning op maat, en wordt het risico op schooluitval kleiner.
Door deze middelen collectief beschikbaar te stellen voor de hele school, hoeft er niet langer voor ieder kind apart een indicatie of beschikking te worden aangevraagd. Hierdoor ontstaat ruimte voor vaste zorgverleners op school, die efficiënt en flexibel ondersteuning kunnen bieden waar nodig.
Hoewel er binnen de huidige wetgeving al stappen gezet kunnen worden, hebben de inspanningen van de afgelopen jaren slechts in beperkte mate geleid tot concrete en zichtbare verbeteringen en resultaten. Om het collectieve model volledig te kunnen invoeren is een wetswijziging noodzakelijk. Het zal naar verwachting nog 2 à 3 jaar duren voordat de wettelijke basis voor collectieve financiering van zorg in onderwijstijd gereed is.
Collectief aanbod en financiering wordt gezien als de oplossing voor de financiering van zorg in onderwijstijd. Gemeenten kunnen, vooruitlopend op de wetswijziging, al samen met scholen, zorgaanbieders en samenwerkingsverbanden aan de slag met de implementatie. Het is belangrijk dat zij investeren in sterke samenwerking en duidelijke afspraken maken om het proces soepel te laten verlopen.
Een goed voorbeeld hiervan is de bovenregionale samenwerking in de provincie Utrecht, waar 16 gemeenten gezamenlijk het benodigde budget voor jeugdhulp beschikbaar stellen voor twee scholen in het (voortgezet) speciaal onderwijs.
TransitiePartners staat klaar om gemeenten hierbij te ondersteunen. Meer weten? Neem contact met ons op om samen een strategie te ontwikkelen en een toekomst te bouwen waarin onderwijs en zorg meer hand in hand gaan!
