Bij het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ) zijn in 2020 489 signalen over zorgfraude verzameld door de partners in het knooppunt. In 2020 is vaker een signaal gedeeld met andere partners dan in 2019, wat het belang toont van de samenwerking. Eén instantie ziet slechts een beperkt deel van de informatie, door het delen van informatie wordt het beeld completer en kan fraude beter in kaart worden gebracht. Ten opzichte van 2019 is het aantal signalen in 2020 gedaald met twintig procent. Een van de oorzaken is dat in de eerste maanden van 2020 een aantal partners als gevolg van de coronapandemie minder fysieke controlebezoeken bij zorgaanbieders kon afleggen. Het aantal signalen over wijkverpleging en dagbesteding (Wmo) nam toe. De signalen gaan over 418 zorgaanbieders. Over driekwart van hen kwam er in 2020 voor het eerst een signaal binnen.
Dat staat in het rapport Signalen fraude in de zorg 2020. Minister Van Ark (MZS) heeft het rapport naar de Tweede Kamer gestuurd.
Over de Zorgverzekeringswet (Zvw) kwamen de meeste signalen binnen (235). In vergelijking met 2019 is het aantal signalen over de Wmo en Wet langdurige zorg (Wlz) gedaald met dertig procent. Signalen van fraude in de Zvw gaan meestal over zorg in natura, bij signalen over de Wmo, de Wlz of de Jeugdwet is er meestal sprake van zorg gefinancierd met een persoonsgebonden budget.
In de signalen van 2020 vallen meerdere fenomenen op. Het meest voorkomende is dat er regelmatig signalen zijn over zorgaanbieders die failliet gaan en opduiken met een nieuwe zorgorganisatie en vervolgens dezelfde modus operandi gebruiken. Ook maken zorgaanbieders waarover signalen zijn gebruik van niet-transparante bedrijfsconstructies, waardoor minder zicht is op geldstromen. Over enkele zorgaanbieders bestaan signalen over betrokkenheid bij ondermijnende criminaliteit.
Het Jaarbeeld 2020 geeft een beknopt inzicht in patronen van de fraudesignalen die vorig jaar bij de IKZ-partners zijn binnengekomen. Ook bevat het informatie over recente onderzoeken van het IKZ naar fraude en over de verdere ontwikkeling van de samenwerking tussen de partners. Het Jaarbeeld IKZ is interessant voor iedereen die zich bezighoudt met de aanpak van zorgfraude.
Via het IKZ brengen acht partners informatie samen met als doel fraude in de zorg effectiever aan te pakken. Binnen het IKZ worden signalen van fraude gedeeld, besproken en verrijkt, zodat opsporingsdiensten, toezichthouders en zorgverzekeraars effectiever kunnen opereren. De IKZ-partners werken samen vanuit de overtuiging dat de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg bescherming verdient tegen kwaadwillenden.
Het IKZ ontvangt alleen signalen die door de partners worden ingediend en heeft geen zicht op fraudesignalen bij andere organisaties. De partners hanteren verschillende criteria voor het indienen van een signaal, waardoor het IKZ geen zicht heeft op alle fraudesignalen van de partners. De ingediende signalen bevatten een aanwijzing voor fraude, maar er is (nog) geen bewijs van fraude. De cijfers uit het rapport geven daardoor niet alle vermoedelijke en feitelijk gepleegde fraude in de zorg weer.
In het IKZ werken acht partners samen: de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Inspectie SZW), de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD), de Belastingdienst, het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
