De toegang tot zorg en ondersteuning voor mensen met complexe problemen heeft de afgelopen tijd de bijzondere belangstelling genoten van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). In 2017 heeft de Raad aan Nederlanders om reacties gevraagd op de zogeheten Zorgagenda voor een gezonde samenleving. Duizenden patiënten, cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers, zorg- en hulpverleners, bestuurders en gemeenten deelden hun ervaringen met de RVS. Ze beschreven hun ideeën over wat er goed gaat en wat er nog beter kan in de zorg en hulp in Nederland. Eén van de belangrijkste pijnpunten die hieruit naar voren kwam, was het probleem van de toegang tot zorg en ondersteuning. Of beter gezegd: de ontoegankelijkheid van hulp voor kwetsbare mensen.
Daarom heeft de RVS nu een essay aan dit onderwerp gewijd met de titel ‘Complexe problemen, eenvoudige toegang – Botsende waarden bewuster afwegen’. De maatschappelijke impact van ontoegankelijkheid is groot. Als we gezondheidswinst willen boeken met meer kwaliteit van hulpverlening voor minder geld, dan zouden we bij een betere toegang tot zorg en ondersteuning voor mensen met complexe problemen moeten beginnen.
In dit essay plaatst de Raad de zorg in de context van vraagstukken over rechtmatigheid en beschikbare middelen. Daaraan verbinden we drie logica’s: de logica van het zorgen, de logica van de regels en de logica van het verdelen. Elke logica heeft zijn eigen waarde, maar bij de toegang tot zorg en ondersteuning botsen deze regelmatig. Aan de hand van deze logica’s laten we zien hoe ontoegankelijkheid ontstaat en hoe het mogelijk is alternatieven te overwegen. De Raad hoopt hiermee het groeiende inzicht te ondersteunen dat de zorg voor mensen met complexe problemen een urgente maatschappelijke kwestie is en dat het debat hierover gebaat is bij verdieping en verbreding. Zowel op het niveau van de stelsels als op het niveau van concrete toegangssituaties.
In de komende jaren bouwen we voort op dit essay en laten we het thema van toegang tot zorg en ondersteuning terugkomen in de adviezen die de Raad nog uit zal brengen.
Lees het essay Complexe problemen, eenvoudige toegang: Botsende waarden bewuster afwegen
Bekijk ook de bijbehorende infographic
