Er komt een wisselend beeld naar voren uit de tweede evaluatie van de Verwijsindex Risicojongeren (VIR), die in juni 2020 aan de Tweede Kamer is gestuurd. Enerzijds is het aantal (gezins)matches in de VIR gestegen. Anderzijds bestaan er verschillen tussen regio’s in het gebruik van dit instrument.
Ook gesprekken met het veld en gemeenten leveren geen eenduidig beeld op over de meerwaarde van de VIR en de toekomstbestendigheid. Zo stelt de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in december 2020 in de kabinetsreactie op de wetsevaluatie van de VIR. De staatssecretaris wil daarom de komende periode met gemeenten en het veld zorgvuldig bezien hoe een doorontwikkeling van de VIR of een passend alternatief het proces van samenwerking en vroegtijdige signalering binnen en tussen de regio’s kan faciliteren, zodat jeugdigen en een gezin tijdige hulp, zorg of bijsturing krijgen.
De VNG heeft onlangs signalen ontvangen over onrechtmatig melden in de VIR. De VIR is nog steeds een wettelijke verplichting. Ook is het belangrijk dat de VIR wordt gebruikt, zoals bedoeld en beschreven in de Jeugdwet. Hieronder daarom de juiste wijze van melden in de VIR:
Een automatische melding in de VIR zonder menselijke tussenkomst is onrechtmatig en mag dus niet.
De meldende partij moet de jongere en de ouders duidelijk en volledig informeren over een melding in de VIR.
Het is van ook belang dat de jongere en de ouders correct worden geïnformeerd als er in de VIR een ‘match’ heeft plaatsgevonden.
Daarnaast hebben jongeren en ouders het recht op inzage. Als de inhoud van de melding onjuist is, hebben jongeren en ouders verder het recht op rectificatie van de melding. Zij hebben tot slot het recht om bezwaar te maken tegen een melding in de VIR.
Hiervoor gelden specifieke vereisten, al naar gelang de leeftijd van de jongere. Als de jongere onder de 12 jaar oud is, dan is het aan de ouders of de wettelijke vertegenwoordigers om een inzageverzoek te doen of om bezwaar te maken. Als de jongere tussen de 12 en 16 jaar is, dan doen de ouders en de jongere dat gezamenlijk. Als de jongere ouder is dan 16 jaar, dan moet de jongere rechtstreeks geïnformeerd worden, en kan de jongere zelf bezwaar maken of inzage vragen.
De gemeente moet een inzage, een wijzigingsverzoek of een bezwaar tegen een melding afhandelen. De meldende partij moet de gemeente goed informeren over de reden en inhoud van de melding, zodat de gemeente een gefundeerde besluit kan nemen op het bezwaar.
Als de melding onterecht is gedaan, dan moet de meldende partij zorgen dat deze verwijderd wordt.
Bekijk hier de Tweede evaluatie Wet verwijsindex risicojongeren
