Draai het huidige jeugdzorgstelsel om en zet de jeugdhulpverleners, ouders, kinderen en jongeren zelf zoveel mogelijk aan het roer. Daarnaast moet het Rijk de betaling van de (hoog)specialistische jeugdzorg voor rekening nemen. Dit zijn twee van de tien aanbevelingen die de Denktank De Jeugdsprong vandaag presenteert in zijn advies voor een beter jeugdzorgstelsel.
Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg, maar de meeste gemeenten is het tot nu toe niet gelukt om de doelen van de Jeugdwet te realiseren.
‘En dat is ook niet raar’, zegt Maaike van der Aar, bestuurder FNV Jeugdzorg, ‘want de expertise hebben zij zelf niet in huis. Jaarlijks vloeien miljoenen euro’s weg, omdat gemeenten visieloos inkooptrajecten ingaan. Ze stellen zich op als manager en inkoper met de focus op kostenbesparing en de nodige politieke overwegingen. Terwijl juist de hulpvraag van de kinderen het uitgangspunt zou moeten zijn.’
De Jeugdsprong is een initiatief van FNV Zorg & Welzijn en Stichting Beroepseer, die vorig jaar de handen ineen sloegen uit onvrede over de organisatie van de jeugdzorg en de consequenties ervan voor kinderen en jongeren. ‘De wachtlijsten zijn eindeloos, waardoor kwetsbare jeugd nu niet de zorg krijgt die ze nodig heeft. Het is inmiddels code zwart in de jeugdzorg’, zegt Van der Aar.
‘Maar als oplossing om de problemen in de jeugdzorg aan te pakken, maakt het Rijk nu jaarlijks miljoenen extra vrij zonder daar een visie of onderbouwd plan aan te koppelen. Wij hebben van onderop samen met jeugdzorgwerkers, werkgevers, wethouders, ouders, jongeren, leerkrachten, kraamverzorgenden, hoogleraren en wetenschappers een breed-gedragen advies opgesteld over hoe dat structureel beter kan.’
Het manifest van De Jeugdsprong bevat tien aanbevelingen voor een nieuwe bestuursfilosofie, waarin van beneden naar boven gekeken wordt, in plaats van andersom. Het geeft vooral een goed beeld van de denkrichting weer, waarvan sommige essentiële punten nog concreet moeten worden uitgewerkt:
Flip the system: Zet professionals en cliënten zoveel mogelijk zelf aan het roer in de jeugdhulp en -zorg, zodat een zo effectief en liefdevol mogelijke jeugdhulp ontstaat
Verminder de druk op jeugdzorg door preventieve voorzieningen buiten de Jeugdzorg
Organiseer in elke gemeente een privaat georganiseerde, stevige gezaghebbende en deskundige eerstelijnsvoorziening voor jeugdzorg
Sluit de (hoog)specialistische zorg zoveel mogelijk aan op de vraag van de eerstelijns jeugdzorg-professionals en hun cliënten. (Hoog)specialistische zorg wordt betaald door het Rijk
Voeg Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en de Gecertificeerde Instellingen samen tot één veiligheids- en beschermingsorganisatie
Pas het klacht- en tuchtrecht aan, zodat de positie van cliënten verbetert
Maak verlengde jeugdzorg tot 27 jaar mogelijk
Stel landelijk eisen vooraf aan de jeugdzorg en verzorg toezicht achteraf
Stel een ministerie voor Jeugd en Gezin in
Houd rekening met de digitalisering en verbeter daarmee de jeugdzorg
Op dinsdag 11 mei heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen, waarin staat dat het advies van de Jeugdsprong serieus beoordeeld dient te worden en implementatie ervan onderzocht moet worden. Op 1 juni staat het gesprek gepland met staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport).
Maaike van der Aar: 'Dit manifest past precies in de nieuwe bestuurscultuur, waarin uitvoering en burger het meer voor het zeggen moeten krijgen en waar heel politiek Den Haag het steeds over heeft. Put your money where your mouth is en start met de Jeugdsprong!’
Bekijk hier het manifest de Jeugdsprong
