Beschermd wonen wordt geboden aan mensen met psychiatrische problematiek of andere ernstige beperkingen, die begeleiding nodig hebben in hun dagelijkse leven. Het wonen in een veilige woonomgeving met toezicht en ondersteuning staat hierin centraal. Voorbeelden hiervan zijn:
- Begeleiding bij dagelijkse taken (koken, schoonmaken, administratie)
- Hulp bij sociale interacties en structuur in het leven
- Toezicht en zorg op maat om zelfstandigheid te bevorderen
Opvang is bedoeld voor mensen in een crisissituatie, zoals dak- en thuislozen of slachtoffers van huiselijk geweld. Dit kan onderverdeeld worden in:
- Crisisopvang: Kortdurende, noodhulp voor mensen die direct onderdak nodig hebben.
- Maatschappelijke opvang: Voor daklozen die ondersteuning nodig hebben om weer zelfstandig te kunnen wonen.
- Vrouwenopvang: Specifieke opvang voor vrouwen (en soms kinderen) die te maken hebben met geweld of dreiging.
Beide vormen hebben als doel mensen te helpen stabieler te worden en (indien mogelijk) door te stromen naar zelfstandig wonen.
In 2023 ontvingen ongeveer 23.000 personen een maatwerkvoorziening voor beschermd wonen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Begin 2024 waren er naar schatting 33.000 dakloze mensen tussen de 18 en 65 jaar in Nederland. Deze groep omvat personen die geen vaste woon- of verblijfplaats hebben en mogelijk gebruikmaken van opvangvoorzieningen.
Het verdeelmodel & het Woonplaatsbeginsel WBIn januari 2023 is een wetsvoorstel – de Wet Woonplaatsbeginsel Beschermd Wonen (WB) – ingediend bij de Tweede Kamer, waarmee de overheid hoopte dat meer gemeenten mee zouden doen aan preventie en ambulante begeleiding. Het was de bedoeling dat per 1 januari 2025 alle 342 verantwoordelijk zouden worden gemaakt voor beschermd wonen van hun eigen inwoners. In maart 2024 is echter geconcludeerd dat het niet ging lukken om de wet per 1-1-2025 in te laten gaan. De nieuwe streefdatum voor invoering is nu 1 januari 2026.