Het persoonsgebonden budget, oftewel pgb, is een budget waarmee een inwoner zelf zorg of ondersteuning inkoopt. Een pgb als leveringsvorm is bij vier verschillende wetten van toepassing: de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet. Ook is het mogelijk om voor verpleging en verzorging een pgb te ontvangen via de zorgverzekering (Zvw-pgb). Het pgb geeft de mogelijkheid om zelf te bepalen waar, wanneer en van wie iemand zorg ontvangt en/of welke voorzieningen ten behoeve van zelfstandig wonen en verplaatsen op basis van een programma van eisen de inwoner aanschaft. De hulpbehoevende houdt als het ware zelf de regie over de zorg die diegene ontvangt. Dit in tegenstelling tot zorg in natura: daar maakt de gemeente, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar afspraken met zorgorganisaties. Bij het krijgen van een pgb hoort ook het afsluiten van contracten met zorgverleners, het bijhouden van de administratie en het regelen van de betalingen.

Budgethouder

Als een inwoner het pgb ontvangt, is diegene de budgethouder. De budgethouder kan zelf een zorgverlener kiezen. Met de zorgverlener worden afspraken gemaakt over de vorm van zorg, de tijden waarop de zorg geleverd wordt en de betalingen. Deze afspraken zijn vastgelegd in een zorgovereenkomst.

Voor een budgethouder zijn er voorwaarden en verplichtingen. Zo moet iemand ‘pgb-vaardig’ zijn. Dit omschrijft in hoeverre iemand in staat is om goede afspraken te maken met een zorgverlener en/of de juiste zorg wordt ingekocht. De pgb-verstrekker, bijvoorbeeld de gemeente, controleert of iemand pgb-vaardig is (zie ook de publicatie ‘10 punten pgb-vaardigheid’). Betalingen lopen via de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Ook wordt er verwacht dat de budgethouder een overzichtelijke pgb-administratie bijhoudt.

PGB1.0 en 2.0

Sinds de uitvoering van de Jeugdwet en de Wmo werd overgeheveld naar de gemeente, was er behoefte aan een systeem dat de uitvoering van het trekkingsrecht toegankelijk maakte voor alle betrokken partijen. Het SVB ontwikkelde toen het systeem PGB1.0, een digitaal ondersteuningssysteem waar de pgb-zorg in geadministreerd wordt.

Met de introductie van PGB2.0 willen de initiatiefnemers het huidige pgb-systeem toekomstbestendig maken. Het zal voor de budgethouder voortaan sneller, gemakkelijker en overzichtelijker worden om de pgb-administratie bij te houden. Voor de gemeenten betekent het een efficiëntere afhandeling van dossiers en een rechtmatigere, minder fraudegevoelige uitvoering van het pgb-trekkingsrecht. Via het portaal Mijnpgb.nl kunnen budgethouders, zorgverleners, zorgkantoren, gemeenten en SVB hun administratie beheren.

In juni 2018 werd de eerste proefversie gedraaid en sinds juni 2021 zijn alle zorgkantoren en de daarbij aangesloten budgethouders overgegaan naar het nieuwe pgb-portaal. Het PGB2.0-systeem is dus in gebruik, maar nog niet af. Het wordt stapsgewijs doorontwikkeld aan de hand van een programma van eisen dat onder regie van VWS door alle ketenpartijen is vastgesteld.[1]

[1] Ontwikkeling en implementatie PGB 2.0 | VNG. (z.d.). VNG. https://vng.nl/projecten/ontwikkeling-en-implementatie-pgb-20#:~:text=Dit%20PGB2.,registreren%20en%20betalen%20van%20zorgdeclaraties.