Geweld binnen het gezin, zowel partner- als kindermishandeling, is een ernstig en veelvoorkomend probleem. Eén op de vijf gezinnen heeft te maken met huiselijk geweld. Kinderen die hiermee te maken hebben gehad, blijken later vaak als dader of slachtoffer gedrag van ouders voort te zetten. Door meer aandacht voor preventie gericht op jongeren en risicogroepen kan de vicieuze cirkel doorbroken worden, aldus de onderzoekers het Verwey-Jonker Instituut en Atria. Gemeenten, die de regiefunctie hebben als het gaat om de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, spelen hierbij een cruciale rol.
Verkennend onderzoek
Het Verwey-Jonker Instituut en Atria deden in opdracht van minister Bussemaker een verkennend onderzoek naar hoe de intergenerationele overdracht van geweld in gezinnen doorbroken kan worden. Hierbij werden veelbelovende preventiepraktijken in Nederland en Europa geanalyseerd.
Het onderzoeksrapport Preventie van intergenerationeel geweld Nederland en EU: Verkenning van wat werkt, gaat in op de theoretische achtergrond van de preventiepraktijk en beschrijft zes veelbelovende preventieprojecten in Nederland op drie domeinen: gemeenschap, jongeren en gezin/individu. Voor elk domein worden ook voorbeelden uit Engeland, Griekenland, Spanje en Zweden beschreven.
Oog voor gender
Uit projecten in Nederland en het buitenland komen verschillende werkzame elementen naar boven. Zo is het belangrijk dat de interventies zich richten op het versterken van beschermende factoren, waarbij er oog is voor verschillen tussen jongens en meisjes, mannen en vrouwen. Interventies blijken effectiever als er aandacht is voor gender: maatschappelijke machtsverschillen tussen vrouwen en mannen. Vanwege de complexiteit van de problematiek van gezinnen waar geweld speelt, zijn daarnaast verschillende interventies voor de betrokken gezinsleden nodig om herhaling van geweld te voorkomen. Zo bestaat bijvoorbeeld in Engeland het programma Safer Together dat zich richt op het versterken van de weerbaarheid van het gehele gezin. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat er algemene preventieprojecten of programma’s voor kinderen en jongeren en voor risicogroepen nodig zijn om de intergenerationele overdacht van geweld aan te pakken. Zo heeft de Zweedse organisatie Men for Gender Equality projecten ontwikkeld gericht op bewustwording van genderstereotype patronen bij alle mannen die binnenkort vader worden en alle leerlingen in het voorgezet onderwijs. Een andere belangrijke conclusie die uit het onderzoek naar voren komt is dat de verschillende vereiste interventies gebundeld dienen te worden in een programmatische aanpak.
Leidraad voor aanpak
Het Verwey-Jonker Instituut en Atria starten de komende weken naar aanleiding van dit onderzoek werksessies samen met diverse gemeenten door heel Nederland. Tijdens deze werksessies wordt met beleidsmakers en professionals vanuit de werkpraktijk een leidraad ontwikkeld. Deze biedt aanknopingspunten om aan de slag te gaan met programmatisch preventiebeleid gericht op het doorbreken van het overdragen van geweld van de ene generatie op de volgende.
Slotconferentie
Op 7 juni, tijdens de slotconferentie ‘Een effectieve systeemaanpak van huiselijk geweld’, presenteren de onderzoekers de resultaten van hun verkenning en de resultaten van de werksessies aan beleidsmedewerkers huiselijk geweld, sociale zaken en jeugd, professionals uit de zorg- en veiligheidsketen en lokale en landelijke inkopers van preventieprogramma's en methodieken. Tijdens deze conferentie worden ook de resultaten van de Follow-up Genderscan (FUG) gepresenteerd.
Lees ook
Dossier kindermishandeling
