De Jeugdwet verlangt van gemeenten dat zij jeugdigen meer betrekken bij hun beleidsvorming. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil graag weten of dat lukt en vroeg het Verwey-Jonker Instituut dit te onderzoeken. In het onderzoek 'De staat van Jeugdparticipatie in Nederland 2016' vindt u acht goede voorbeelden van jeugdparticipatie. U leest ze in dit artikel.
ABC-Methode
De gemeente Zwolle vindt jeugdparticipatie al jaren een belangrijk onderwerp omdat de gemeente jongeren wil leren invloed te geven (burgerschapsvorming, talentontwikkeling) en omdat jeugdparticipatie volgens de gemeente leidt tot een betere aansluiting van het beleid op de doelgroep. Er is een Jongerenraad voor de gemeente Zwolle. Ook zijn er kinderplatforms in diverse wijken en verschillende projecten waarmee samengewerkt wordt met studenten bv. als het gaat om het bouwen van mobiele apps. Daarnaast worden er gastlessen en democratiespelen op scholen uitgevoerd en in sommige wijken werken welzijn en politie samen met kinderen waarbij een koppeling gemaakt wordt met beleid. Ook wordt er in Zwolle gewerkt met de ABC-methode. Het doel van de methodiek is erop gericht jongeren sociaal-maatschappelijke competenties aan te leren zoals coping strategieën. Strategie is dat jongeren het meest beïnvloed worden door leeftijdsgenoten; zij leren door doen, ervaren en leren van elkaar. Jongerenparticipatie gaat om samen doen, denken en beslissen en is daarmee het middel om tot het doel te komen. Uitgangspunt is dat er gewerkt wordt aan affectieve betrokkenheid en het geven van eigen verantwoordelijkheid.
Adviesvangers
Kuseema ontwikkelt jeugdparticipatie-methodieken om daarmee het zelfbewustzijn, het gevoel van eigenwaarde en de zelfredzaamheid van jongeren te vergroten. Adviesvangers is ontstaan uit het idee dat jongeren andere dingen aan leeftijdsgenoten vertellen dan aan professionals; dit levert vaak verrassende resultaten op waar een organisatie mee verder kan. Kuseema is bekend van de van de Jongin-websites die gemeenten gebruiken voor hun advies- en informatiefunctie en het preventiebeleid. Samen met LOC Zeggenschap in Zorg heeft Kuseema de Adviesvangers ontwikkeld.
Idea
The International Debate Education Association (IDEA) is een internationale debat-netwerkorganisatie die jongeren een stem wil geven door middel van onderwijs, debating-skills en door het verhogen van het bewustzijn over zaken die op mondiaal niveau spelen. IDEA gelooft dat debat jongeren mogelijkheden biedt voor een open uitwisseling van ideeën en om tegengestelde standpunten te leren kennen en te overwegen. De visie van IDEA is dat debat over de hele wereld wederzijds begrip en geïnformeerd burgerschap bevordert. Het netwerk van IDEA is samengesteld uit locaties gevestigd in Nederland (opgericht in 1999), de Verenigde Staten (2001), het Verenigd Koninkrijk (2011), België (2011), Macedonië (2012), Kirgizië (2013) en Tunesië (2011).
Jongerenraad Cardea in Leiden
Cardea is een jeugd- en opvoedhulporganisatie in de regio Zuid-Holland Noord. Professionals helpen kinderen en jongeren van 0 tot 27 jaar met ontwikkelings-, gedrags- en gezinsproblemen. De organisatie biedt ambulante hulp, daghulp, 24 uurshulp of combinaties hiervan. Cardea werkt nauw samen met onder andere gemeentelijke instellingen, Jeugd- en Gezinsteams, kinder- en jeugdpsychiatrie en (speciaal) onderwijs. Cardea hecht veel waarde aan de mening van de cliënten. Naast de reguliere Cliëntenraad, heeft Cardea al 14 jaar een Jongerenraad. Tijdens de bijeenkomsten van de Jongerenraad praten jongeren die hulp en steun krijgen van Cardea mee over zaken die zij belangrijk vinden, kunnen jongeren hun mening of advies geven en kunnen zij opkomen voor hun belangen. Ze doen ook werkgroepen waarin ze bijv training ontwikkelen of werkboekje 16 plus maken
Kleine Ambassade
De Kleine Ambassade in Schiedam demonstreert hoe kinderen als actieve burgers bij kunnen dragen aan de leefbaarheid van hun omgeving en biedt educatie aan die aansluit op hun leefwereld en omgeving. Daarnaast stimuleert de Kleine Ambassade dat kinderen (meer) gebruik maken van voorzieningen of aanbod in de stad Schiedam en ondersteunt de Kleine Ambassade organisaties die bepaalde doelgroepen (meer) willen betrekken bij de omgeving. Het maakt onderwerpen, zoals natuur en milieu, burgerschap, beroepen, kunst en cultuur toegankelijk voor kinderen en jongeren, zodat zij hierover een goed geïnformeerde eigen mening kunnen vormen. Vervolgens zorgt de Kleine Ambassade ervoor dat die mening ook wordt gehoord. De stichting is gespecialiseerd in communicatie-trajecten rondom participatieprojecten.
Kinderraad De Bascule
De Bascule is een academisch centrum en verleent psychiatrische zorg aan kinderen, jongeren en gezinnen in Amsterdam en omstreken. De Bascule vindt het belangrijk dat kinderen en jongeren kunnen meedenken over de kwaliteit en de manier van hulpverlening en de organisatie er omheen. In 2012 won de Kinderraad van De Bascule de TipTopprijs van de kinderjury voor beste Amsterdamse kinderparticipatie-initiatief.
PAja!
PAja! staat voor Participatie Audits in opvang, zorg en welzijn. De kern van PAja! is dat cliënten in opvang-, zorg- en welzijnsvoorzieningen hun eigen voorzieningen beoordelen via ‘keuringen van onderop’. De cliënten verrichten zelf onderzoek en interviewen onder meer medecliënten over hun ervaringen. De verbeteringen die hierbij komen bovendrijven worden, in samenspraak met de leidinggevenden, verwerkt in een reparatieplan en vervolgens grotendeels doorgevoerd. Het effect is tweeledig: de voorzieningen worden verbeterd, maar de cliënten zelf ervaren ook een vorm van empowerment. Tot nu toe worden er sinds 2007 elk jaar één of twee PAja!-projecten uitgevoerd in een gemeente.
Raaz
Raaz is een stichting in Zaandam waar alle jongeren uit Zaanstad naar toe kunnen komen om hun idee haalbaar te maken of om hun plannen te realiseren. Raaz helpt jongeren hun weg te vinden in de veelheid aan procedures en regels, maar biedt ook (financiële) ondersteuning. Daarnaast ondersteunt Raaz jongeren bij het opzetten en uitvoeren van hun eigen plannen en ideeën. Raaz biedt ook (maatschappelijke) stages aan. Verder kunnen jongeren naar Raaz komen als zij ideeën hebben over wat de gemeente Zaanstad beter kan doen of als jongeren willen meepraten over het beleid dat de gemeente ontwikkelt. Middels de AdviesRaaz geven jongeren gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente maar ook aan andere instellingen. AdviesRaaz zet zich in voor politieke participatie en gaat ook langs bij scholen om uiteenlopende onderwerpen te bespreken.
De staat van jeugdparticipatie in Nederland 2016
