Voor het eerst sinds de invoering van passend onderwijs lijkt het aantal leerlingen op het (voortgezet) speciaal onderwijs weer te stijgen. Dat komt naar voren uit de voorlopige leerlingentelling '17-'18 van het ministerie van Onderwijs. In december worden de definitieve telgegevens verwacht.
De PO-Raad kreeg al langer signalen uit het speciaal onderwijs dat er sprake is van groei. De sectororganisatie is dan ook niet verbaasd over de voorlopige telling. De cijfers roepen ook vragen op: Hangt de groei van het speciaal onderwijs samen met de financiële verevening? Waar zit de groei vooral, in het so of vso? Op welke leeftijd lopen de meeste kinderen vast? Ook de cijfers van het regulier en speciaal basisonderwijs en van het aantal leerplichtontheffingen zijn volgens de PO-Raad van belang om de cijfers goed te kunnen duiden.
Complexe problematiek
De geluiden over het toenemen van de problematiek op het speciaal onderwijs neemt de PO-Raad serieus. Scholen voor gespecialiseerd onderwijs gaven al eerder aan dat de problematiek zich daar verdicht, nu de kinderen met minder complexe problematiek langer in het regulier onderwijs een plek vinden. Wanneer dan ook de jeugdhulp en/of zorg teruglopen als gevolg van bezuinigingen tot dertig procent in die sector, komen gespecialiseerde scholen voor een haast onmogelijke opgave te staan.
Preventie
Tegelijkertijd constateert de PO-Raad dat er nog veel werk te doen staat om vooral aan de preventieve kant, in het regulier onderwijs, voldoende ondersteuning te regelen om passend onderwijs mogelijk te maken. Hierover moeten scholen afspraken maken in het samenwerkingsverband. Echter de effecten van een structureel te krappe basisbekostiging van het primair onderwijs, een groeiend lerarentekort en terugtrekkende bewegingen vanuit de jeugdhulp dragen niet bij aan dergelijke afspraken.
PO-Raad voorzitter Rinda dan Besten: ,,Als blijkt dat de inspanningen van scholen en samenwerkingsverbanden er toe leiden dat kinderen op latere leeftijd, maar met complexere problemen op het speciaal onderwijs terecht komen, schiet passend onderwijs zijn doel voorbij.” Daartegenover staan echter ook voorbeelden waar het wél lukt om kinderen de juiste ondersteuning te bieden in een reguliere school, ziet Den Besten. ,,Die voorbeelden vallen of staan bij een succesvolle samenwerking tussen mensen die bereid zijn hun nek uit te steken voor een leerling.”
Groei particulier onderwijs
In een uitzending van KRO De Monitor werd afgelopen zondag aandacht besteed aan de groeiende groep ouders die uitwijkt naar particulier onderwijs voor hun kind, vaak na een periode van thuiszitten. Daarnaast liet het programma zien dat scholen sterk verschillen in de mate waarin zij zich profileren als school voor zorgleerlingen. Sommige scholen worden om die reden nu al gemeden door ouders. Volgens Den Besten moeten de verschillen niet te groot worden: ,,We moeten ervoor waken dat we een nieuwe vorm van speciaal onderwijs creëren.”
Wanneer in december de definitieve telgegevens beschikbaar zijn, wil de PO-Raad alle aspecten in samenhang analyseren en hierover het gesprek voeren met de bewindslieden in Den Haag.
