Het aantal huishoudens met een variabel contract voor de levering van elektriciteit en/of gas is het afgelopen half jaar gestegen van 50 naar 56%. Dit blijkt uit een analyse van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Huishoudens met een variabel energiecontract merken een stijging van de energieprijzen snel in hun portemonnee omdat hun energieleverancier het tarief twee keer per jaar - of vaker als dat vanwege marktomstandigheden nodig is - kan aanpassen.
De grote stijging van het aantal variabele contracten (ca 400.000 huishoudens in een half jaar) komt omdat bij steeds meer huishoudens het vaste energiecontract (met vaste tarieven voor 1, 3 of 5 jaar) afloopt en leveranciers niet of nauwelijks nieuwe vaste contracten aanbieden. Energieleveranciers geven aan hiermee gestopt te zijn vanwege de sterk fluctuerende prijzen en de onrust op de energiemarkt. Hierdoor is het voor energieleveranciers duurder en risicovoller om hun inkoopprijzen voor langere tijd vast te leggen. Energieleveranciers kiezen er daarom voor alleen nog energiecontracten met een variabel tarief aan te bieden. Het moet voor een consument wel altijd mogelijk zijn om in ieder geval een contract met variabele tarieven af te sluiten bij een leverancier (het zogenoemde ‘modelcontract’). Energieleveranciers moeten zorgen dat deze modelcontracten met de actuele tarieven herkenbaar op hun website staan.
De ACM krijgt via het consumentenloket ACM ConsuWijzer veel vragen over energiebedrijven die het termijnbedrag dat consumenten moeten betalen verhogen. Met het termijnbedrag betaal je iedere maand alvast een deel van de jaarlijkse eindafrekening. Het termijnbedrag is dus een voorschot op de eindafrekening. Leveranciers kunnen het termijnbedrag verhogen als het tarief hoger wordt of als het verbruik van een klant hoger blijkt te zijn dan eerder was ingeschat. De ACM vindt het belangrijk dat energieleveranciers consumenten duidelijk uitleggen waarom verhoging van het termijnbedrag nodig is, zodat consumenten dit ook zelf kunnen controleren.
De ACM wijst consumenten erop dat het niet verstandig is om hun termijnbedrag zomaar te verlagen. Het doel van het termijnbedrag is om de totale energierekening te spreiden over het hele jaar en zo te voorkomen dat er in de winter veel meer en in de zomer veel minder betaald hoeft te worden. Ook zorgt het betalen van het juiste termijnbedrag ervoor dat een consument bij de jaarlijkse eindafrekening niet opeens geconfronteerd wordt met een hoge openstaande rekening. Als een consument een te laag termijnbedrag heeft betaald brengt de leverancier de kosten voor levering van gas en/of elektriciteit alsnog in rekening op de jaarlijkse eindafrekening.
Als bij de jaarlijkse eindafrekening blijkt dat een consument teveel voorschotten heeft betaald, stort de leverancier dit terug op de rekening. De ACM adviseert consumenten om het termijnbedrag ook niet onnodig te verhogen en dit niet als een ‘spaarpotje’ bij de energieleverancier te gebruiken.
