De VNG, IB en BKWI onderzochten afgelopen periode welke gegevensuitwisseling er nodig is wanneer inwoners zich aanmelden voor schuldhulpverlening. Het is duidelijk dat er meer nodig is om invulling te geven aan de noodzakelijke gegevensuitwisseling en behoeften uit de schuldhulpverleningspraktijk.
Sinds de wijzigingen van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) in 2021 ontsloten IB (het Inlichtingenbureau) en BWKI (Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen) bestaande SUWI-bronnen (Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen) voor schuldhulpverleners. Daarmee kunnen schuldhulpverleners gegevens rechtstreeks bij de bron opvragen, in plaats van bij inwoners zelf. Met deze gegevensuitwisseling wordt beoogd inwoners te ontzorgen, wacht- en doorlooptijden van het schuldhulpverleningstraject te verkorten om daarmee de drempel voor (toegang tot) schuldhulpverlening te verlagen en uitval zoveel mogelijk voorkomen.
Maar het was al bekend dat er, in aanvulling op bestaande SUWI-bronnen, meer bronnen en gegevens nodig waren en dat doorontwikkeling noodzakelijk was. Daarom formeerden de VNG, IB en BWKI een werkgroep om de doorontwikkeling vorm te geven en in de schuldhulpverleningspraktijk te onderzoeken wat er nodig is. In de notitie Doorontwikkeling (fase 2) gegevensdelen in het kader van de Wgs/Bgs en Plan van Aanpak leest u de bevindingen, knelpunten en behoeften uit de praktijk, conclusies en aanbevelingen.
Een belangrijke conclusie is dat de huidige bronnen en gegevens niet voldoende (passend) zijn en onvoldoende informatie bieden voor het plan van aanpak schuldhulpverlening. Schuldhulpverleners worden op dit moment onvoldoende in staat gesteld om laagdrempelige snelle dienstverlening te bieden: inwoners ervaren drempels en er gaat veel tijd verloren. Zij moeten met schuldhulpverleners gemiddeld 15 eigen portalen en mijn-omgevingen bevragen om de benodigde gegevens te verzamelen. De ondersteuning aan inwoners wordt nog te veel beïnvloed door technische (on)mogelijkheden, terwijl juist de situatie, vaardigheden en behoeften van inwoners centraal moeten staan. Betere gegevensuitwisseling moet schuldhulpverleners en inwoners hier juist in ondersteunen.
Deze conclusie is helaas niet nieuw. In de bestuurlijke reactie op de conceptwetswijziging Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) benoemde de VNG in 2020 verschillende succesfactoren voor een effectieve uitvoering van de wetswijziging. Uit de Wgs impactanalyse bleek dat aan 2 belangrijke succesfactoren niet werd voldaan:
Voldoende capaciteit en (financiële) middelen;
Tijdige beschikbaarheid van landelijke ICT-voorzieningen voor gegevensuitwisseling.
De werkgroep van de VNG, IB en BKWI adviseert dan ook om te onderzoeken hoe bestaande systemen en ontsluitingen in het schuldendomein passen in een architectuur. En om invulling te geven aan de noodzakelijke gegevensuitwisseling en behoeften uit de schuldhulpverleningspraktijk: meer bronnen via 1 druk op de knop, interdepartementale afstemming over de urgentie van het ontsluiten van bronnen en benodigde opdrachtverstrekkingen.
De VNG heeft de notitie vorige maand samen met IB en BKWI aangeboden en gepresenteerd aan het ministerie van SZW. Het ministerie heeft toegezegd prioriteit te geven aan het ontsluiten van gegevens en heeft op basis van het onderzoek een contactpersoon aangewezen en actielijst opgesteld. De VNG, IB en BKWI zijn op dit moment in gesprek met Suwi-bronnen om te onderzoeken welke gegevens op korte termijn aanvullend op de huidige Suwi-Inkijk ontsloten kunnen worden en wat er nodig is om de andere benodigde gegevens op de lange termijn te ontsluiten.
