Gemeenten hebben sinds de decentralisaties van 2015 meer verantwoordelijkheden gekregen binnen het sociale domein. Van gemeenten wordt verwacht dat zij inzetten op een integrale samenwerking door professionals die de verschillende domeinen overstijgt. De behoefte aan gegevens(uitwisseling) in dit verband staat soms op gespannen voet met de privacywetgeving zoals die is neergelegd in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Privacyregels en wetten in het sociaal domein

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van taken in het sociaal domein. Dit zijn de taken op het gebied van de Jeugdwet, de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015), de Participatiewet, de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en de Wet passend onderwijs. Hierbij verwerken gemeenten veel gegevens. Daaronder vallen ook gevoelige gegevens, zoals medische en strafrechtelijke gegevens. Dit brengt privacy risico’s met zich mee. Gemeenten voeren op verschillende manieren de taken in het sociaal domein uit en werken samen met verschillende organisaties. Er wordt bijvoorbeeld veel gewerkt met sociale wijkteams. Soms alleen voor de Wmo, maar soms ook voor andere wetten. Deze nieuwe manier van werken en samenwerkingsverbanden zorgen voor nieuwe privacy risico’s. Het is belangrijk dat gemeenten en andere betrokken partijen zich hiervan bewust zijn.

Wettelijke eisen voor gemeenten op gebied van privacy

De gemeenten en alle andere partijen moeten zich aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming (UAVG) houden. Zo mogen zij niet meer gegevens gebruiken dan noodzakelijk. En mogen zij de verzamelde persoonsgegevens niet zomaar voor een ander doel gebruiken. Ook moeten gemeenten de verzamelde persoonsgegevens goed beveiligen. Verder moeten gemeenten mensen goed informeren over wat zij met hun gegevens doen. En mensen de mogelijkheid geven hun privacy rechten uit te oefenen.