De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 20 maart 2024 het advies vastgesteld over het wetsvoorstel tot wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het bevorderen van zorgcontractering. Het advies is op 25 maart 2024 gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Het wetsvoorstel wijzigt artikel 13 van de Zorgverzekeringswet met als doel om zorgcontractering te bevorderen. Op dit moment bepaalt dit artikel dat een verzekerde met een naturapolis die zorg ontvangt van een zorgaanbieder met wie zijn zorgverzekeraar geen contract heeft, tóch recht heeft op vergoeding van die zorg. In de praktijk wordt dit zo uitgelegd dat die vergoeding niet zo laag mag zijn, dat dit een belemmering, oftewel een hinderpaal, vormt voor een verzekerde om de zorg die hij nodig heeft te ontvangen van een niet-gecontracteerde zorgaanbieder. Het wetsvoorstel wil dat zogeheten hinderpaalcriterium wettelijk vastleggen. Ook biedt het wetsvoorstel de mogelijkheid om dit criterium te verduidelijken en nader in te vullen als dat nodig is. Verder formuleert het wetsvoorstel een uitzondering op de toepassing van het hinderpaalcriterium.
In het verleden zijn al eerder voorstellen gedaan om artikel 13 van de Zorgverzekeringswet te wijzigen. Een eerste poging is gedaan in 2012. Dat wetsvoorstel is in december 2014 door de Eerste Kamer verworpen. Vervolgens is de regering begonnen met de voorbereiding van het wetsvoorstel tot ‘wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het bevorderen van zorgcontractering’. Maar de regering heeft er destijds van afgezien om dat wetsvoorstel bij de Tweede Kamer in te dienen. Het huidige wetsvoorstel komt volgens de regering in hoge mate overeen met het laatstgenoemde voorstel.
De Afdeling advisering wijst er in het advies op dat het wetsvoorstel een nuttige bijdrage levert aan de praktijk door het hinderpaalcriterium wettelijk vast te leggen en te verduidelijken. Ook onderschrijft zij het belang van zorg die voor iedereen toegankelijk, kwalitatief goed en betaalbaar is. Zij benadrukt ook dat zorgcontractering in een vraaggestuurd stelsel een belangrijk instrument kan zijn om dit te bereiken. Maar tegelijkertijd constateert de Afdeling advisering dat met het wetsvoorstel geen wezenlijke veranderingen worden aangebracht in de bestaande betekenis van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet. Tegen die achtergrond werpt de Afdeling advisering de vraag op of het wettelijk vastleggen en verduidelijken van het hinderpaalcriterium bijdraagt aan het doel dat de regering met het wetsvoorstel wil bereiken, namelijk het bevorderen van zorgcontractering. De toelichting bij het wetsvoorstel biedt daarin weinig inzicht. De regering zou in de toelichting nader in moeten gaan op de effectiviteit van het wetsvoorstel en daarbij ook mogelijke alternatieven moeten betrekken.
