Kort voor de zomervakantie is de Wegiz van kracht geworden (1 juli). De wet verplicht zorgverleners om voortaan elektronisch gegevens van patiënten met elkaar uit te wisselen. Het gebruik van andere gegevensdragers zoals DVD, USB-stick, fax of mail zijn daarmee uiteindelijk niet meer toegestaan. Op basis van deze Wet worden de komende jaren regels voor de gegevensuitwisseling in de zorg vastgesteld.
Het doel van de Wegiz is tweeledig. Enerzijds is de verwachting dat door een einde te maken aan de versnipperde wijze waarop patiëntgegevens overgedragen worden de kans op fouten en datalekken te verkleinen. Daarnaast verhoogt een uniforme uitwisseling de efficiëncy, zo is de gedachte.
De Wet is een zogenaamde kaderwet dat wil zeggen zij geeft de kaders voor gegevensuitwisseling in de zorg. De Wet regelt de verantwoordelijkheden en algemene principes en procedures. Ze biedt ook de mogelijkheid om in de toekomst meer concrete regels te stellen. De Wet regelt dus alleen hoe gegevens worden uitgewisseld en niet of gegevens uitgewisseld mogen worden. Voor de beantwoording van die laatste vraag is onder meer de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), de Uitvoeringswet AVG (UAVG) en de sector specifieke wetgeving van toepassing.
De Wegiz richt zich op de zorgverleners die vallen onder de Zorgverzekeringswet (ZWV), de Wet Langdurige Zorg (WLZ) en andere vormen van zorg die vallen onder de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg.
De zorg die valt onder de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) vallen op dit moment nog buiten de Wegiz. De reden hiervoor is dat hier al gebruik gemaakt wordt van dezelfde systemen en organisatiestructuren. In de toekomst is een uitbreiding van de wettelijke verplichting naar ander delen van het sociaal domein te verwachten.
De wet geldt voor alle zorgaanbieders die vallen onder de bovengenoemde wetten: ziekenhuizen, huisartsenpraktijken, psychiatrische inrichtingen, verpleeghuizen en fysiotherapiepraktijken.
Daarnaast krijgen ICT-leveranciers aan deze zorgaanbieders ook te maken met de Wegiz. De Wet vereist namelijk dat er normen opgesteld worden waar de software van ICT-leveranciers aan moet voldoen.
De Wegiz kent een zogenaamd tweesporenbeleid.
Het eerste spoor levert de verplichting tot het elektronisch uitwisselen op. De Minister stelt vast dat zorgverleners vanaf een bepaalde datum gegevens elektronisch met elkaar uit moeten wisselen. Vanaf die vastgestelde datum mogen zorgverleners alleen nog elektronisch patiëntgegevens uitwisselen op de voorgeschreven wijze.
Het tweede spoor regelt de voorgeschreven wijze: hoe de gegevens uitgewisseld moeten worden.
De aangewezen gegevensuitwisseling moet dus vanaf een bepaalde datum elektronisch én volgens de standaarden verlopen.
Dit betekent dat de software van ICT-leveranciers gecertificeerd moet zijn. De zorgverleners op hun beurt zijn verplicht om gecertificeerde software te gebruiken.
Het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) zal, in samenwerking met het zorgveld, NEN-normen en certificatieschema’s ontwikkelen. Zodra deze beschikbaar zijn, moeten alle ICT-systemen aan deze normen voldoen.
Omdat de Wegiz een kaderwet is staat nog niet vast wanneer de regels voor gegevensuitwisseling voor de verschillende partijen van kracht worden. De wet regelt de kaders, in de verschillende zogenaamde Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB), regelgeving uitgevaardigd door de Minister, gaat de inhoud geregeld worden.
De zogenaamde “Meerjarenagenda Wegiz” geeft wel duidelijkheid over de prioritering maar nog geen concrete invoeringsdata. De agenda, opgesteld door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Informatieberaad Zorg somt de gegevensuitwisselingen op die geschikt zijn om elektronisch te laten verlopen. Op dit moment zijn twaalf soorten gegevensuitwisselingen benoemd die moeten worden gedigitaliseerd. Van die twaalf hebben vijf soorten gegevensuitwisselingen het stempel “prioriteit” gekregen. Dat zijn:
overdracht van basisgegevens (basisinformatie over de patiënt),
uitwisseling van beeld en verslag (MRI-scans of hartscans),
verpleegkundige overdracht (informatie voor verzorgingstehuizen en ziekenhuizen),
medicatieoverdracht (digitaal voorschrijven van medicatie) en
acute zorgoverdracht.
Deze staan dus als eerste op de planning. Verwacht wordt dat vanaf 1 januari eerst een begin zal worden gemaakt met deze gegevensuitwisselingen.
De Meerjarenagenda Wegiz zal periodiek worden bijgewerkt.
De overgang naar elektronische gegevensuitwisseling is dus een stappenplan. De kaders staan in deze wet, de invoering en uitwerking zal de komende jaren stap voor stap plaatsvinden.
