De doordecentralisatie van beschermd wonen is een belangrijk onderwerp waar gemeenten al langer mee te maken hebben en beleid voor hebben gevormd. Initieel was deze voorzien om per 1 januari 2024 ingevoerd te worden, maar dit is vorig jaar uitgesteld tot 2025. Gevolg is dat ik zie dat bij veel regio’s de plannen weer even ‘in de koelkast’ zijn geschoven, om na de zomer weer tevoorschijn te worden getrokken. Dit biedt voor nu rust, én het geeft mij tijd om over belangrijke vraagstukken na te denken. Bijvoorbeeld: hoe om te gaan met wachtlijstbeheer?
Beschermd wonen heeft betrekking op het bieden van huisvesting en begeleiding aan mensen met een psychische kwetsbaarheid of een verstandelijke beperking. Tot op heden zijn de centrumgemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering en financiering van beschermd wonen. Echter, met de doordecentralisatie verschuift deze verantwoordelijkheid naar alle individuele gemeenten.
Als gemeente krijgt u met verschillende gevolgen te maken door de doordecentralisatie van Beschermd Wonen. Allereerst heeft u nu de directe verantwoordelijkheid om huisvesting en begeleiding te regelen voor mensen met een psychische kwetsbaarheid of verstandelijke beperking binnen uw gemeente. Daarbij wordt de beweging voorgestaan van ‘beschermd wonen’ naar ‘beschermd thuis’. Zoveel mogelijk binnen de eigen ‘normale’ leefomgeving van de cliënt.
Om dit mogelijk te maken heeft u inzicht nodig en zult u moeten samenwerken met andere gemeenten en aanbieders in de regio, om vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Dit kan betekenen dat u nieuwe partnerschappen moet aangaan en afspraken moet maken over de regionale samenwerking. Het is belangrijk om hierin proactief te zijn en te streven naar een goede afstemming met alle betrokken partijen. Daarbij is het essentieel om enerzijds voldoende te investeren in passende woonvoorzieningen, en anderzijds om voldoende inzicht te hebben in wat is passend? In hoeverre sluit aanbod aan op de bestaande vraag? Zijn er bijvoorbeeld prangende wachtlijsten of worden er bestaande specialistische plaatsen bezet gehouden door personen die eigenlijk niet tot deze doelgroep behoren?
Het beheren van wachtlijsten is in de huidige zorgomgeving een continue vraagstuk: voor zorgaanbieders én gemeenten. Vooral in sectoren waar schaarse heerst: zoals specialistische Jeugdzorg en de Wmo Huishoudelijke Hulp komen lange wachtlijsten (te) vaak voor. Laten we er met z’n allen naar streven om deze wachtlijstproblematiek niet ook op het gebied van Beschermd Wonen te laten ontstaan.
