Een sterke sociale basis vergt doorpakken, óók met wind tegen

De sociale basis bestaat uit inwoners, sociale verbanden, maatschappelijke organisaties en lokale ondernemers. De sociale basis fungeert als een netwerk waarbinnen laagdrempelig aanbod van activiteiten en ondersteuning in een buurt of wijk ontstaat.

De sociale basis bestaat uit verschillende lagen. Met de formeel georganiseerde laag zijn, vaak via subsidies, afspraken en opdrachten gemaakt. Maar de daarop aansluitende lagen (“informeel georganiseerd” en “informeel”) bestaan voor een belangrijk deel uit organisaties en netwerken van inwoners, waarop de gemeente minder of geen invloed heeft.

Via het investeren in de sociale basis wordt een beweging naar de onderste lagen in de piramide ingezet (zie figuur 1). Dit is het fundament, de ‘basis’. Die basis maakt het mogelijk voor inwoners om zich zoveel mogelijk te redden, om zich te ontwikkelen en om naar andere inwoners een sociale functie te vervullen. De sociale basis werkt preventief. Dat leidt tot een hogere kwaliteit van leven én dus minder aanspraak op dure zorg (top van de piramide). Ook is een actieve sociale basis een voorwaarde voor democratie, want inwoners(-organisaties) leveren input voor beleid vanuit de praktijk.

De sociale basis bestaat uit verschillende lagen. Met de formeel georganiseerde laag zijn, vaak via subsidies, afspraken en opdrachten gemaakt. Maar de daarop aansluitende lagen (“informeel georganiseerd” en “informeel”) bestaan voor een belangrijk deel uit organisaties en netwerken van inwoners, waarop de gemeente minder of geen invloed heeft.

Via het investeren in de sociale basis wordt een beweging naar de onderste lagen in de piramide ingezet (zie figuur 1). Dit is het fundament, de ‘basis’. Die basis maakt het mogelijk voor inwoners om zich zoveel mogelijk te redden, om zich te ontwikkelen en om naar andere inwoners een sociale functie te vervullen. De sociale basis werkt preventief. Dat leidt tot een hogere kwaliteit van leven én dus minder aanspraak op dure zorg (top van de piramide). Ook is een actieve sociale basis een voorwaarde voor democratie, want inwoners(-organisaties) leveren input voor beleid vanuit de praktijk.

Gemeente met ambitie
De gemeente Almelo kent diverse omvangrijke sociaal-maatschappelijke vraagstukken, en als gevolg van de decentralisaties ligt er een belangrijke taak voor de gemeente. Almelo gaat ervoor om de belofte van de transformatie sociaal domein waar te maken. Door te investeren in preventie en zelfredzaamheid van inwoners wordt er een koers ingezet naar ‘sociale stijging’, dit wil zeggen: ervoor zorgen dat mensen en de stad het beste uit zichzelf kunnen halen.

“De uitdaging voor de komende tijd is om de belofte van transformatie in het sociaal domein waar te maken. Oftewel: om te zorgen voor effectieve preventie, waaronder het versterken van het voorliggend veld, intensiveren van de samenwerking met onze inwoners en partners en hulp op maat voor inwoners die hulp nodig hebben. Waarbij we als ambitie hebben om deze taken met de beschikbaar gestelde Rijksbudgetten te realiseren.” – Programmacontract Zorg 2020-2023 gemeente Almelo.

Het op orde krijgen van de sociale basis is voor wethouder Eugène van Mierlo een belangrijke prioriteit: “Als inwoners zelfredzaam zijn vergroot dat hun levenskwaliteit. Daarom zetten we daar als gemeente sterk op in. Net zo belangrijk is onze focus op een gezondere manier van leven. Door preventie voorkomen we dat inwoners een beroep doen op zwaardere, meer kostbare zorg. Door mét partners onze krachten te bundelen proberen we gezond gedrag te stimuleren en te vergemakkelijken dat inwoners gezonde keuzes te maken.”

Met het besef dat dit een omslag vraagt in de werkwijze van de gemeente, waarbij wat meer ‘buiten de lijntjes kleuren’ noodzakelijk is. En dat is terug te zien in de organisatie. Er wordt volop gestuurd op aanpakken die inwoners kunnen ondersteunen, via onder andere sociale wijkteams en in een aanpak ‘wijkregie’ via wijkregisseurs en brede wijkopgaven. Via de wijkgerichte aanpak wil de gemeente met inwoners en partners (denk aan woningcorporatie, welzijnsorganisatie, verenigingen, politie, scholen, wijkcentra, eerstelijns zorg, etc.) gezamenlijk optrekken in de realisatie van die wijkopgaven. Vanuit het besef dat veel sociaal-maatschappelijke opgaven niet alleen door de overheid op te lossen zijn. Net als in veel andere gemeenten zijn er financiële moeilijkheden binnen het sociaal domein die dwingen tot bezuinigingen om naar een gezonde financiële situatie te komen. Het versterken van de sociale basis beoogt hier ook een bijdrage aan te leveren.

Verder lezen over hoe de sociale basis in twee kwetsbare Almelose wijken versterkt wordt? Lees het hele artikel in het magazine Versterking van de sociale basis